တ မ့ၢ် ပ က ဒုး န့ၢ် ထံ ကီၢ် ဘၣ် ( ၂ )

လၢ အဲၣ် ဘၣ် သု အါ - ဖု ထံ တၢၢ် (တ စိၢ် တ လီၢ် ကီၢ် ၀ံ စု)

အ ဒိ ့့့့့့ က ညီ တၢ် ပၢၢ် ဆၢ မ့ၢ် ဆိ ကွဲၤ ဆိ က တီၢ် ဘၣ် ဖုး ( ခွံ တ လၣ်သု တ မၤ သး တ ဂ့ၤ ) ဖဲ ပ စိၤ ခ့ ခါ အံၤ , ဒီး မိာ် ထီၣ် အ စိၣ် မ့ၢ် တ န့ၢ် လၢာ် ဒ် အီၣ် ဆါ , ( ေအာင် ဆန်း ) မၤ လိာ် ( ေနာ်င် အ တည် ကျန် ြပည် မှည့် လိမ့် မယ် , လွမ်း ေစ ဘို့ ဒု့ိ တန် ခိုး ) န့ၣ် တၢ် က မၤ အ သး ဆူ ညါ ဒ် လဲၣ်.

ပ ပှၤ က လုာ် ဘၣ် မူ လၢၤ ဧါ , မ့ၢ် မူ တ ခီ က မ့ၢ် ကုၢ် တၢ် အိၣ် မူ သ့ၣ် သ့ၣ် ဧါ , မ့ၢ် အိၣ် မူ ဒီး န့ၢ် ဘၣ် ခွဲး ယာ် လၢ က မၤ လိ မၤ ဒိး ဘၣ် တၢ် တ ခီ က မ့ၢ် တၢ် ကူၣ် ဘၣ် ကူၣ် သ့ သ နူ မ နုၤ လဲၣ် , က မၤ လိ လံာ် တၢ် စိၤ တၢ် ပီၢ် မ နုၤ လဲၣ် , ဆၢ က တီၢ် ဖဲ န့ၣ် ပ ယီၤ အ လံာ် စိၤ ပီၢ် လၢ တၢ် မၤ လိ အီၤ လၢ တီၤ ကိၠ တ ဖၣ် က ဆီ လဲ သး ဒီး လံ လီၤ.

က ညီ က လုာ် မ့ၢ် အိၣ် မူ ဘၣ် ဒံး ဒီး က ညီ သး စၢ် ဖိ ဖၣ် က မၤ လိ ဘၣ် က ဘၣ် တိၢ် ရူး က့ၤ တၢ် ဂ့ၢ် မ နုၤ လၢ တၢ် ဒီး စဲး အ ဂီၢ် လဲၣ် , ယ ဆိ က မိၣ် ဒု က ညီ ဖိ တ ဖၣ် က မူ ယူၤ မူ ပျၤ လၢ တၢ် မၤ လိ ပူၤ ဧါ ခီ သ ပှၢ် တၢၢ် လီၤ.

ဒ် အ သ့ၣ် ညါ ထွဲ ၀ဲ တ က့ တ ခီ တ ဖှံၣ် တ ၀ာ် လၢ အ တ အိၣ် ဒီး တၢ် ကွဲး နီၣ် ဘၣ် န့ၣ် က အဲၣ် ဒိး ယၢၤ ထီၣ် အ ခိၣ် အ နၢ် အ ဖံ အ ဖု တ ဖၣ် တ မံၤ လီၤ ့ က တဲ ၀ဲ လၢ တ ဘျီ သါ အိၣ် ဒီး တၢ် ပၢၢ် ဆၢ ဒီး သါ ခိၣ် နၢ် လၢ အ မ့ၢ် ( စီၤ ဘး အူ ကံၠ - မါ ဘး စၣ် - သုး ခိၣ် ကျၢၢ် စဲ ခ့ၣ် ကီၢ် ခိၣ် စါ ထၢၣ် သၣ် မွ့ ဒီး ပှၤ ဒူ ပှၤ ကိာ် ဖု ကီၢ် ခိၣ် ဘိၣ် မၠး ) တ ဖၣ် လီၤ ့ ဘၣ် တ ဘၣ် တၢ် က ဒုး နၢ် ပၢၢ် ဒီး သိၣ် လိ အီၤ လၢ ( ၁၉၄၉ ) လါ ယ နူၤ အါ ရံး ( ၃၁ ) သီ န့ၣ် မ့ၢ် ဒၣ် ပှၤ အၢ ဖိ အိၣ် ထီၣ် တ ဖု ဒီး မၤ တၢ ထီၣ် ထၢ လီၤ တၢ် န့ၣ် လီၤ.

တ မျာ် ခိၣ် တ ဖၣ် မ့ၢ် ၀ဲ - ပှၤ ပ ယီၤ ဖိ ( စီၤ ဘး အူ ကၠံ , စီၤ မါ ဘး ဇၤ , စီၤ စၤ က့ၤ , စီၤ သး မွ့ ) တ ဖၣ် လီၤ. တၢ် အံၤ န သါ မၤ ဒ် လဲၣ် , ပ ဖိ ပ လံာ် က ဘၣ် နာ် ဧါ - တ ဘၣ် ဘၣ် နာ် လဲၣ်.

မ့ၢ် ဘျံး ခိၣ် ချၢ ၀ဲ လၢ တၢ် ဟံ မံၤ လၤ သၣ် က ပီၤ တ ခီ က စံး ၀ဲ လၢ ပ ယီၤ က လုာ် ခိၣ် နၢ် ကူၣ် ဘၣ် ကူၣ် သ့ တ ဖၣ် လၢ အ မ့ၢ် ( ဘိ လပ် ြပန် ေမာင် ဘဦး ( စီၤဘးအူ ) / ေမာင် ဘ ဇံ ( မါဘၣ်ဇၤ ) / ေမာင် စံ ေက ( စီၤစၣ်က့ၤ ) / ေမာင် သာေမွး ( စီၤသးမွ့ ) တ ခီ - တ လိၤ ညါ ဧဲၣ် ့ ဒၢး အ မံၤ အိၣ် ထဲ ပ ယီၤ ကျိာ် ဒၢး - က ရင် လူ မျိုး ဘယ် ဟုတ် မ လဲ.

က စံး ၀ဲ လၢ က ညီ ပှၤ အၢ ဖိ မံၤ ဒိၣ် အိၣ် ၀ဲ တ နီၤ လၢ အ မ့ၢ် ( ေစာတု တု / ေစာ် ဖါး ြပား / ေစာဒ ဂၠါး / ေစာဖိုး ဆယ် / ဖူး ေစာဒီ / ေစာဘို ြမ ) တ ဖၣ် ဒီး မ့ၢ် စံး ၀ဲ လၢ ပ ယီၤ သုး ခိၣ် ဒုး တၢ် သ့ လၢ ညါ ခီ တ စိၤ တ ဖၣ် မ့ၢ် ၀ဲ , သုးခိၣ်စိ / သုးခိၣ်လ့ထ့ၢ် / သုးခိၣ်မံၠးသ့ / တ ချက် တ ေကာင် ချစ် ေလး ေမာင် / တ ေကာင် တ ချက် ကို လံ ဘတ် , တ ခီ , န သါ က မၤ ဒ် လီၣ် - န က ညီ ကိၠ ဖိ တ ပျုၢ် ဒံး ဧဲၣ်.

မ့ၢ် စံး က ဒီး ၀ဲ လၢ မၤ နၢၤ ပျီ မ့ၢ် ကီၢ် ပ ယီၤ ဒီ ဘ့ၣ် ဒံၣ် မိၣ် က ရ့ၣ် စံၣ် ၍ လီၢ် ခၢၣ် သး ဒီး ခ့ၣ် အဲၣ် ယူၣ် က ညီ ဒီ က လုာ် စၢ ဖိှၣ် က ရၢ အ မံၤ က လဲၤ အိၣ် ခူ သူၣ် က့ၤ ဆူ လဲၣ် , က ရှဲ ၀ဲ အ ခီ ပ ညီ လၢ ( မာန ) စံး တၢ် န့ၣ် မ့ၢ် ၀ဲ ( အ မျိုး ကို ချစ် တဲ့ စိတ် / ဇာတိ ေသွး ဇာတိ မာန် မာန စိတ် ရှိ တဲ့ သူ ကိန်း ေအာင်း ခို လံှု ရာေြမ ) သ ပှၢ် တၢ လီၤ. က တဲ ၀ဲ က ဒီး လၢ ( ြမစ် ဆံု တိုက် ပွဲ , ေခွး အိပ် ေတာင် တိုက် ပွဲ ) လီၤ. သူ မွဲ ထၣ် ဟါ မၢ် တ ဒၢ ဆွံး လံ .

က ညီ အဲၣ် က လုာ် သိၣ် ဒူ အ ကိၤ မံၤ ဟူ သၣ် ဖျါ လၢ အ မ့ၢ် နီၢ် တ း တ ခီ က စံး ၀ဲ ဒ် လဲၣ် , က တဲ ၀ဲ လၢ နီၢ် တ မ့ၢ် တၢ် လီၢ် လၢ အ ၀ဲ သ့ၣ် မၤ နၢၤ ဒုၣ် ဒါ ဖဲ ဒုၣ် ဒါ တ ဖၣ် ဘၣ် ဒိ ဘၣ် ထံး ဂီၢ် မုၢ် ဒီး ပီၢ် ယၣ် လီၤ က့ၤ သး ( ရန် သူ တို ့ အ ညံ့ ခံ ေနာင် တ ရ ေသာ် န ရာ) အ လီၢ် န့ၣ် လီၤ ့ က အိၣ် ဖျါ ထီၣ် ဒံး ( ဆင် ြဖူ ေတာ်င် တိုက် ပွဲ ) ဒီး က ဆီ ၀ါ လ့ , ထိး ဆံၣ် ျ့့ , မီ ကိၢ် လ့ , က လီာ် ၀ါ လူၢ် , ယွၤ က နိ လူၢ် တ ဖၣ် အ မံၤ က ဟါ မၢ် ကွံာ် ၀ဲ ဒၣ် သ ပှၢ် တၢၣ် လီၤ.

က စံး ၀ဲ သါ အိၣ် ဒီး သါ ခိၣ် သါ နၢ် တ ဖၣ် ဖဲ , မၤ နၢၤ ပျီ လၢ အ သူၣ် ဂ့ၤ သး ၀ါ ဒီး က တိၤ ထဲ ပ ယီၤ ကျိာ် န့ၣ် လီၤ ့ ဖဲ န့ၣ် က ကိး ထီၣ် ၀ဲ ခိၣ် နၢ် ဖၣ် လၢ အ မံၤ အိၣ် ထဲ ပ ယီၤ ကျိာ် တ ဖၣ် န့ၣ် လီၤ ့ က စံး ၀ဲ သါ ခိၣ် သါ နၢ် တ ဖၣ် အိၣ် ဒီး က ညီ ဖိ ပူၤ ဂၤ ပူၤ ဂၤ လၢ အ မ့ၢ် ပှၤ တ ဖၣ် လဇ အ သံ သ ဒၣ် , ကွံာ် အ မံၤ ပ ယီၤ လီၢ် လံၤ လၢ အ မ့ၢ် ( ပ ဒို ယှဉ်လှ /သုးခိၣ်၀ိစ့ၤ/ သုးခိၣ်တိရွှ့ၤ) တ ဖၣ် န့ၣ် လီၤ.

က ညီ ဖိ ဧၢ , က မျၢၢ် ဧၢ , ခိၣ် နၢ် ဧၢ , ပာ်တၢ် က မၣ် လၢ ဖံ ဖု အ လိၤ တ ဂ့ၤ , အ ၀ဲ သ့ၣ် တ မၤ လိ ဘၣ် ချုး စိၤ ပီ ညါ , အီၣ် လၣ် ကိၣ် ခ့း ထိ ဘး , ဒိး ဘၣ် မၤ စံ ဒံ, တိၤ ယိၤ တၤ , Vigo ဒီး ဖျိ BA, BSC,LMTC န့ၢ် မံၤ လၤ ဒ် သိး နၤ ဘၣ်. အ ဃိ တ သ့ ပဲာ် ဖး နီၤ ဖး တၢ် ဘၣ် ့ သံ ၀ဲ ဒၣ် ဒီး အ ဃံ လီၤ ဘှ့ၣ် တၢ် အ နံၣ် လၢ အ က ယၤ , က ထိ လံ , နဲ ဒၣ် န သ့ လံာ် သ့ လဲၢ် န က နၣ် ဘၣ် ကွဲၤ လ့ လိၤ့ ကွၢ် ဘၣ် ကွဲၤ ဟူ ဖျါ ( TV) ဟး ထီၣ် ဟး လီၤ ထဲ ခံ ကိၢ် လိၤ က ပုာ် လုး က ဖီ လီ လီၤ ့ ထိး ဖှိၣ် ထီၣ် သု ခိၣ် လၢ အ ပှဲၤ ဒီး တၢ် ကူၣ် ဘၣ် ကူၣ် သ့ တ ဖၣ် ဒီး ဆှၢ သု ပှၤ က လုာ် လၢ အ မုၢ် လၢ် တၢ် လၢ သု တ ဖၣ် လၢ အ ချ့ တ က့ၢ် ့ ဘၣ် ထွဲ တ ဘျိ က ညီ အ ကီၢ် အိၣ် တ အိၣ် အ ဂၢ် န့ၣ် တ ဘၣ် မၤ တံာ် တာ် သု ခိၣ် နူာ် ဒီး မၤ လၢၤ တၣ် ဆၢ က တီၢ် လၢ ဘျီၣ် ဒိၣ် စိ အ တၢ် အိၣ် ဖှိၣ် ပူၤ တ ဂ့ၤ ( ပ ယီၤ ဖိ က နံၤ ခူ သူၣ် ဘၣ် ပှၤ )

စး ထိၣ် လၢ ယ ဖှံ စၢ် ထီၣ် တုၤ ယ အိၣ် ( ၃၀ ) မး ယ ဖး ဘၣ် လံာ် ဖိ က ဘျံး ပၤ အိၣ် ထဲ ( ၂၀ ) လၢ အ မ့ၢ် စီၤ အီၣ် လး ( က ညီ တၢ် စံၣ် စိၤ တဲ စိၤ ) ထဲ စှၤ နၢ် ရံၢ် ဖိ အ တီၢ် ပူၤ လီၤ. ဖဲ န့ၣ် ယ သး လၢ အ ခံ သ့ၣ် တ ဖၣ် က ပီၤ ထီၣ် ၀ဲ ဒၣ် ြတၢၢ် က လာ် , သး လၢ အ သိၣ် - ဆး ( ခၠး ) ထီၣ် ၀ဲ , မဲာ် လၢ အ ဘျီၣ် ပၢၢ် သံး - ထံၣ် ထီၣ် က့ၤ တၢ် အ မ့ၢ် အ တီ လၢ အ ဘၣ် ထွ ဲ က ညီ က လုာ် ဂ့ၢ် ၀ီ န့ၣ် လီၤ ့ မ့ၢ် န ဖး ဘၣ် စ့ၢ် ကီး ဧါ , န ထံၣ် ဘၣ် ဧါ , လၢ ယ ဂီၢ် မ့ၢ် မဲာ် ထံ က လၤ မး ဒိၣ် ဃူ ခိၣ် ပၢၢ် ခီၣ် နၢ် စိး တ ဘ့ၣ် လီၤ. ဘၣ် ဆၣ် ခဲ အံၤ တ အိၣ် လၢ ယ စု ပူၤ လၢၤ ဘၣ် , အိၣ် ဒၣ် လၢ ယ သ ရၣ် အ အိၣ် လၢ ကီၢ် ပူၤ တ ကူၢ် ၀့ၢ် န့ၣ် လီၤ.

လံာ် အ ၀ဲ အံၤ ယ ဖး ဘၣ် အီၤ တ ဘျီ ဃီ ယ ခိၣ် နူၤ တီၤ တုၤ ထီၣ် လီၤ.ယ သး ကိၢ် ကွံ ဒီး သွံၣ် ကျိၤ တ ဖၣ် သး ဂံာ် သး ကွဲ ထီၣ် ဒီး ယ သး စံၣ် ချ့ ထီၣ် ဒိး သွံၣ် တ ဖၣ် ကိၢ် လူး ထိၣ် လီၤ ့ ယ ညၣ် ယဲၤ တ ဖၣ် ငွဲၣ် တီၤ ဒီး ဆူၣ် ကံၣ် ဖှိၣ် ထီၣ် တ ဆီ တ ဘီ လီၤ ့ သး လၢ အ ပှဲၤ လီၤ ပိာ် မုၣ် တ ဖျၢၣ် ဆီ တ လဲ က့ၤ အ သး ဆူ သး ပိာ် ခွါ လၢ အ အဲၣ် ဒီး မၤ သံ တၢ် ဒိ တၢ် တီၢ် တၢ် , အိၣ် သံ သိ ယူၢ် လီၤ တၢ် ဒီး ဒုး တၢ် လီၤ ့ သွံၣ် စၢၤ သ ဟီၣ် ( ဇာတိ ေသွး ဇာတိ မာန် ) တ ဖၣ် ဘိၣ် ထိၣ် ဖး ထီၣ် လိၣ် ထီၣ် လၢ ယ ပူၤ ဒီး ထုး တ ရုၤ ယၤ ဒီ ဂၤ ညါ လီၤ.
ဘၣ် ဆၣ်တုၤ ယ မၢ ပှၤ ကွၢ် ယ စု ညါ သး ဒီး တၢ် တ ထံၣ် ယ စု တိၤ လၢ က ဒုး တၢ် အ ဂီၢ် နီ တ ဘိ နီ တ ကုး ဘၣ်.

စု တ ၀ံး လထ က မၤ သံ တၢ် အ ဂီၢ် တ ဖျါ , ထူ တံၢ် ယိၢ် တံၢ် ဒဲ ပှၤ မဲာ် ဂီၢ် တၢ် တ ထံၣ် , ဒီး က ဒုး တၢ် စ့ၢ် ကီး စု တိၤ တ အိၣ် ဘၣ် , တ မ့ၤ ဂ့ၤ တ က လုာ် ဂ့ၤ ယ ပာ်လီၤ ယ သး လၢ က ပၢၢ် ဆထ ဒုး တၢ် လီၤ. ဘၣ် ဆၣ် သ နာ် က့ ယ အၢၣ် လီၤ ဒူ ဒူ လၢ ယ ဒုး တၢ် တ သ့ ဘၣ်. ဘၣ် ဆၣ် ယ အိၣ် ဒိး တၢ် ဆၢ တဲာ် ပာ်လီၤ သး ဃါ ပ နၤ လီၤ. တၢ် သး ပ့ၣ် ဒူ တ အိၣ် ဒီး ယၤ လၢ က ဒုး တၢ် ဘၣ်. ကူၣ် သ့ ပီ ညါ တ အိၣ် ဒီး ယၤ လၢ က ဟ့ၣ် ကူၣ် ဟ့ၣ် ဖး တၢ် လၢ တၢ် က ရၢ က ရိ မၤ သ ကိး အ ပူၤ ဘၣ်. ယ တ ပံၢ် န့ၢ် ဒဲး န့ၢ် ပီ ညါ မံၤ လၤ သၣ် က ပီၤ နီ တ ခါ ဘၣ်. မၠၣ်စိ မီၤ န့ၣ် ယ ထံၣ် ဒၣ် လၢ တၢ် ဂီၤ လၢ လံာ် ပူၤ ဒီး ကွဲၤ ဟူ ဖျါ (TV ) အ ပူၤ လီၤ.

ဂိၤ မီၣ် သး ဘိ ဒီ ပုၢ် ၀ဲၢ် မိၢ် ပၢ် , သုး ခိၣ် သုး နၢ် , ပ ဒိၣ် ပ ပှၢ် , သူၣ် ဘီၣ် သး စၢ် , ခိၣ် တ ပျၢ် နၢ် တ တၢၤ က ညီ ဖိ ခဲ လၢာ် သ့ၣ် သု ဧၢ , ပ မ့ၢ် အဲၣ် ဒိး မၤ နၢၤ ပှၤ တ ခီ ပှၤ မ့ၢ် ခး ပှၤ လၢ တီၤ ပျၢ် ချံ ဒီး , ပ ဘၣ် ခး ဆထ ပှၤ လၢ တီၤ ပျၢ် ချံ လီၤ ့ မ့ၢ် ခး ပှၤ လၢ ကီၣ် ကွီၤ ဒီၤ ပ ဘၣ် ခး ဆၢ လၢ ကီၢ် ကွီၤ လီၤ ့ ပှၤ မ့ၢ် ခး ပှၤ လၢ ချံၣ် ြတၢ် ချံၣ် နီၣ် ပုာ် ဒီး ပ ဘၣ် ခး ဆၢ က့ၤ အီၤ လၢ စု က ၀ဲၤ တ ဖၣ် အံၤ လီၤ ့ ဒုၣ် ဒါ ဟဲ ထီၣ် ဒုး ပှၤ လၢ ( G3,G4) ဒီး ပ မ့ၢ် ခး ဆၢ စ့ၢ် ကီး အီၤ လၢ ပံ ပျိၢ် - ရ့ ထိ ပှၤ လၢ ( ၈၁ ) အ့ၣ် တံၣ် ၀ါ ပ မ့ၢ် ခး စိ အီၤ လၢ တံၤ လီၤ , ဘိး ကၢ် ဒု ပ ပျိၢ် က ကၢ် ဒါ ခီ လီၤ.

ဒ် န့ၢ် အ သိး ပ မံၢ် အိၣ် လီၤ မုၢ် လီၤ ဖး , မ့ၢ် အိၣ် ဘၣ် တ ပိၢ် တ ခိၣ် ပ ဒဲ တ ဒု , တ ခီ က လီၤ ဂာ်ဒ် ပှၤ သး ပှၢ် စံး ၀ဲ “ကျီၢ် လီၤ ဖး ကဲ ဘီၣ် သိၣ် ဆၣ် န့ၣ် လီၤ.
http://www.ksngkaren.org/2012/06/blog-post_26.html