တၢ်ပာ်လီၤကညီတၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးရိၣ်မဲခိၣ်-၂ သုးခိၣ်ဒိၣ် စိ စီၤ မိဖၠူၣ်

ကွဲၤကလုၢ်

လါမ့ၤ ၁၄, ၂၀၁၂

က ညီ ဒီ က လုာ် တၢ် ထူၣ် ဖျဲး သုး မုၢ် ဒိၣ် သုး ရိၣ် မဲ ခိၣ် -၂ သုးခိၣ် ဒိၣ် စိ စီၤ မိ ဖၠူ ၣ် , ၆၂ နံၣ်, လဲၤ ပူၤကွံာ် ၀ဲဒၣ် ဖဲ လါ မ့ၤ ၁၁ သီ , ဖဲ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်- ကီၢ် ပယီၤကီၢ် ဆၢ, ခီ ဖျိ ဆံၣ်ဆၢ တၢ် ဆါ အ ဃိ န့ၣ် လီၤ.

တနံၤ အံၤ လါ မ့ၤ ၁၄ သီ အနံၤ, အ၀ဲ ဘၣ် တၢ် ပာ်လီၤ အီၤ ဖဲ ကညီဒီကလုာ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲး သုးမုၢ်ဒိၣ် အတၢ်လီၢ် တတီၤ ဖဲ သ့ၣ်ဘ့ၣ်ထၣ်, ဖဲ သုးက့၇, ကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ န့ၣ် လီၤ.

သုး ခိၣ်ဒိၣ် စိ မိ ဖၠူၣ်, စိ ကမီၤ နီၣ်ဂံၢ် (၀၇၅၉) မ့ၢ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ခိၣ်နၢ် တဂၤ လၢ အပၣ်ဃုာ် လၢ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် အတၢ်ထံၣ် လိာ် ကတိၤ သကိးတၢ် မုာ် တၢ် ခုၣ်ဒီးကီၢ်ပယီၤ ပဒိၣ်လၢကီၢ်စၢ ဖှိၣ် အပတီၢ် ဖဲ လါ အ့ြဖ့ၤ ၄ သီ တုၤ ၁၁ သီ အနံၤ န့ၣ်လီၤ.

သုးခိၣ် ဒိၣ်စိ မိ ဖၠူၣ် အဂ့ၢ် ဖုၣ် ကိာ်

သုး ခိၣ် ဒိၣ် စိ စီၤ မိ ဖၠူၣ် အိၣ် ဖျဲၣ် ထီၣ် ၀ဲဒၣ် ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ်, အမိၢ် မ့ၢ်၀ဲ နီၢ် ပဲး ပဲး မူ ဒီး အပၢ်မ့ၢ်၀ဲ စီၤ ယ့ၣ် လး, အ၀ဲ အဒီ ပုၢ်၀ဲ အိၣ် ၃ ဂၤ အကျါ အ၀ဲ မ့ၢ်ပှၤ ဘၢၣ် စၢၤ ဒီး အ၀ဲၢ် မုၣ် အ မံၤ မ့ၢ်၀ဲနီၢ် သ့ယ့ၣ် (ကိး)နီၢ်ဃံ လၤ ဒီး အပုၢ် ဒ့ မုၣ် အမံၤ မ့ၢ်၀ဲ နီၢ် အ့ မံၣ် န့ၣ် လီၤ.

ဖဲ ၁၉၈၉ နံၣ် လါ အီး က ထိ ဘၢၣ် ၃ သီ အနံၤ အ၀ဲ ဆီ ဟံၣ်ဆီ ဃီ ဒီး နီၢ် ချံ မူ ဒီး ထီၣ် ဖိ ၀ဲ ၇ ဂၤ ဒီး အဖိ တဖၣ် မ့ၢ်၀ဲ-နီၢ်ရှံမ့ၣ်, စီၤ ၀ါ ဒိၣ် စိ, စီၤ ၀ါ ဆဲးထံ, နီၢ် ဘၠူလၣ် ၀ါ, စီၤ ထူ လီၤ လး , နီၢ် ထံ မူ ရှံ ဒီး နီၢ် ကညီ ဒိၣ် သ့ၣ် တဖၣ် န့ၣ် လီၤ.

သုး ခိၣ် ဒိၣ် စိ စီၤ မိ ဖၠူၣ် အံၤ ဖဲ အသးစၢ် ဒံး အဆၢ ကတီၢ် အ၀ဲ မ့ၢ်ပှၤ တဂၤ လၢ အအိၣ် ဒီးတၢ် သးစဲ လၢတၢ်ဂဲၤ လိာ် ခိၣ် လိာ် ကွဲ န့ၣ် လီၤ. အ၀ဲ ဖျိ ထီၣ် ၀ဲ ဖၠၣ် စိ မိၤ ကၠိ ဘၣ်ဃး မုၢ်ကျိၤ ၀ဲၤ ကွာ် တ က ပၤ န့ၣ်လီၤ. တုၤ အ၀ဲ ဖိျ ထီၣ် ကၠိ တ ဘျီ အ၀ဲ ဟဲ နုာ် လီၤ မၤ တၢ် ဖဲ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် သုးက့ ၁ ဟီၣ် က၀ီၤ ပူၤ န့ၣ် လီၤ.

သုးခိၣ်ဒိၣ် စိ မိ ဖၠူၣ် အ၀ဲ နုာ်လီၤ သုးဖဲ ၁၉၇၅ နံၣ်လါ မၤရှး ၁ သီ ဒ် သုးဖိ တဂၤ န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၈၁ နံၣ် အီကူး ၁၄ သီ အ၀ဲ ဘၣ် တၢ် သုးထီၣ် အလီၢ် အလၤ ဆူ သုး ခိၣ် ဖိ ပတီၢ် န့ၣ် လီၤ. ဖဲ ၁၉၈၄ နံၣ် လါ ဖ့ၤ ြဘူၤ အါရံၤ ၂၈ သီ အနံၤ အ၀ဲ ဘၣ် တၢ် သုးထီၣ် အလီၢ် အလၤ ဆူ သုး ခိၣ် ဒိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် န့ၣ် လီၤ.

၁၉၉၀ နံၣ်လါ ယူၤ လံ ၂၀ သီ အ၀ဲဘၣ်တၢ်သုး ထီၣ် အလီၢ်အ လၤ ဆူ သုး ခိၣ် စိ န့ၣ်လီၤ. ၁၉၉၇ နံၣ် လါ မၤ ရှး ၁ သီ အ၀ဲဘၣ် တၢ်သုးထီၣ် အလီၢ် အလၤ ဆူ သုးခိၣ် ဒိၣ် ဖိ န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၀၁ နံၣ်လါ ယူၤ လံ ၁၄ သီ အ၀ဲဘၣ်တၢ်သုးထီၣ် အလီၢ် လၤ ဆူ သုးခိၣ် ဒိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် ပတီၢ် န့ၣ်လီၤ. ၂၀၀၆ နံၣ် လါ နိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၀ သီ အ၀ဲ ဘၣ် တၢ်သုးထီၣ် အလီၢ် အလၤ ဆူ သုးခိၣ်ဒိၣ် စိ ဒီး ဟံးန့ၢ်မူဒါ တုၤ အသးသမူ ဟးထီၣ် တစုန့ၣ်လီၤ.

သုးခိၣ် ဒိၣ်စိ မိ ဖၠူၣ် အံၤ အမိၢ်အပၢ် မ့မ့ၢ်ပှၤ တၢ်အိၣ်တၢ်ယၢၤ ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲကွၢ် ကပာ်ကွံာ် ၀ဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အံၤ ဒီး ဟ့ၣ် လီၤ အသး လၢ အပှၤကလုာ် အဂီၢ် ဒီး တူၢ် ဆါ ခီၣ် ဆါ အသး ဒီး ဒုးနဲၣ် ဖျါ ထီၣ် အတၢ် သးအိၣ်ဘၣ်အပှၤ ကလုာ် ဒ်အံၤ အဃိ မ့ၢ် ခိၣ် နၢ် တဂၤလၢ အကဲထီၣ် ဒိဂ့ၤ တဲာ် ဘၣ်လၢ ပ၀ဲ ခိၣ်နၢ် သိၣ်ဒူ ပှၤ မၤသကိးတၢ် ဖိ လၢ အအိၣ်လီၤ တဲာ် တဖၣ်အ ဂီၢ် န့ၣ် လီၤ. အဂ့ၢ် ခ့ၣ် အဲၣ် ယူၣ်ဒီးကညီ ဒီကလုာ် တၢ်ထူၣ် ဖျဲး သုး မုၢ်ဒိၣ် ကွဲး ဖျါ ထီၣ် ၀ဲန့ၣ် လီၤ.
http://www.piemmamure.org/2012/05/blog-post_16.html