ပူလၢတၢ်တနၢ်ဟူဘၣ်နီတဘျီ

တၢ်စံး၀ဲဒၣ်တဘျီဖိၣ်ဃဲဒီးစီၤပၤအိၣ်၀ဲဒၣ်ခံဂၤလီၤ.ဖိၣ်ဃဲအိၣ်လၢဒဲဖိတဖျၢၣ်လၢပှၢ်ကပၤ,ဘၣ်မၤတၢ်ဒီနံၤဒ်သိး
ကအီၣ်ဘၣ်တၢ်လၢတနံၤဒီးတနံၤအဂီၢ်လီၤ.ဖိၣ်ဃဲတဂၤအံၤမ့ၢ်ပှၤလၢအကၢၣ်ဒိၣ်ဒီးအတဲဂ့ၤတဂၤလီၤ.တၢ်မ့ၢ်
တမုာ်တဖှံအသးဘၣ်န့ၣ်အ၀ဲတမၤတၢ်နီတမံၤဘၣ်.အ၀ဲအိၣ်ဒၣ်ဖဲဖၣ်ကပူၤန့ၣ်တဂၤလီၤအ၀ဲတကတိၤတၢ်
ဘၣ်,မံဒၣ်ဒီနံၤဒီနၤန့ၣ်လီၤ.တုၤမ့ၢ်အခုထီၣ်ဒီးအသးဖှံထီၣ်န့ၣ်,အ၀ဲဟးကတိၤတၢ်ဒီးပှၤဂၤဒီးအ၀ဲမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤ
လၢအသကိးအါတဂၤလီၤ.အ၀ဲမ့ၢ်မ့ၢ်ကတိၤတၢ်ဒီးအသကိးန့ၣ်အ၀ဲကတိၤလီၤနံၤတၢ်တကးဒံးဘၣ်အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤ
လၢကတိၤတၢ်အသူအပှိၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.ဘၣ်တဘျီဘျီအ၀ဲစံး၀ဲလၢသါအံၤမုၢ်တနံၤန့ၣ်သါကကဲထီၣ်ဘၣ်စီၤပၤအ
ဖိခွါလီၤ.မ့မ့ၢ်အဖံတခီစံး၀ဲလၢလံၤဧၢနတဘၣ်ကတိၤနါစံၢ်နါစိၤတၢ်ဒ်န့ၣ်တဂ့ၤ.အ၀ဲစံးကဒါက့ၤအဖံနမ့ၢ်တနၣ်
ဘၣ်န့ၣ်ခိးကွၢ်တခီ.အဖံစ့ၢ်ကီးတဖၢနုာ်အလံၤအတၢ်တဲလၢအသးပူၤဘၣ်.

ဖိၣ်ဃဲအံၤအိၣ်၀ဲဒီးအဖံအါနံၣ်အါလါအဃိအဖံသးပှၢ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဃိသတးဒီးတနံၤတခီၣ်န့ၣ်တၢ်ဘှံး
တၢ်တီၤအဖံတဂၤအသးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.ဘၣ်တနံၤနံၤအဖံမၢအလံၤဖိၣ်ဃဲလဲၤဖဲးခုးလၢအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဖိၣ်ဃဲတ
ခီတဲကဒါက့ၤအဖံလၢတဘၣ်ကိၢ်တဂ့ၤဖံဧၢ,နခုးတဘ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ပှဲၤထီၣ်တနွံဒီးနလဲၤကွၢ်က့ၤကဘၣ်လီၤပျီန့ၢ်
နၤလီၤ.အဖံတခီတနာ်အီၣ်ကဲၣ်ဆိးအီၤဘၣ်.စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်ဒီးဖိၣ်ဃဲလဲၤဃီၤဆူအခုးပူၤလီၤ.ဖဲအ၀ဲလဲၤတုၤလၢ
ခုးပူၤဒီးအ၀ဲဆ့ၣ်နီၤကွၢ်တၢ်လၢသ့ၣ်ကဒုလာ်ထဲတဂၤဧိၤလီၤ.ကအိၣ်၀ဲဖဲမုၢ်ထူၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်အ၀ဲထံၣ်
၀ဲစီၤပၤဖိခွါသၢဂၤဟဲက့ၤခီဂာ်၀ဲအခုးအသရ့ၤန့ၣ်လီၤ.အ၀ဲကိးဃီၤ၀ဲစီၤပၤဖိခွါသၢဂၤအံၤဒီးအတၢ်ဟဲဆူအ
အိၣ်လီၤ.ဖိၣ်ဃဲတဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢမ့ၢ်အဟဲက့ၤဖဲလဲၣ်ဒီးအတၢ်စံးဆၢအီၤလၢပဟဲက့ၤလၢစီၤပၤအနီပူၤလီၤ.ဒီးစံး
၀ဲသုလဲၤမၤမနုၤလဲၣ်.

စီၤပၤဖိခွါတဲဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢစီၤပၤတဂၤအံၤန့ၣ်အအဲၣ်ဒိးနၢ်ဟူတၢ်တဲလၢအတနၢ်ဟူဘၣ်၀ဲနီတဘျီ
ဘၣ်,နလဲၤတဲတၢ်တဲလၢအမ့ၢ်တနၢ်ဟူဘၣ်၀ဲနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်အ၀ဲကဟ့ၣ်နၤလၢအဖိမုၣ်လီၤ.ပမ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်
လၢထံကီၢ်တဘ့ၣ်ဘၣ်တဘ့ၣ်အစီၤပၤဖိခွါလၢတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အအါကတၢၢ်ဒီးတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးလၢပှဲၤလၢကစံး
ကတိၤတၢ်တဲအဂ့ၤသနာ်က့ပတမၤနၢၤတၢ်ဘၣ်.တၢ်တဲတမံၤဂ့ၤတမံၤလၢပတဲအီၤန့ၣ်စီၤပၤအိၣ်ဒီးအစိက
မီၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤလၢကဂ့ၢ်လိာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.ပကူၣ်ထီၣ်တမံၤမးတသ့လၢၤဘၣ်.ဖဲန့ၣ်တဘျီဃီဖိၣ်ဃဲတဲဘၣ်စီၤပၤ
ဖိခွါသၢဂၤလၢသုတဘၣ်က့ၤဒံးတဂ့ၤနီၤ.မံအိၣ်သကိးယၤဖဲခုးပူၤအံၤဒီးဆူမဲာ်ညါတသီခံသီန့ၣ်ယကလဲၤတဲ
တၢ်လၢစီၤပၤ၀ဲန့ၣ်အအိၣ်လီၤ.စီၤပၤဖိခွါသၢဂၤတက့ၤစ့ၢ်ကီးဒံးဘၣ်,မံအိၣ်သကိး၀ဲဒၣ်ဖိၣ်ဃဲဖဲအခုးပူၤလီၤ.

ဖိၣ်ဃဲတဲဘၣ်စီၤပၤဖိခွါလၢဖဲသုဟဲက့ၤအိၣ်ဒီးယၤအခါသုကဘၣ်ကဲပာ်စၢၤန့ၢ်ယပျဲၢ်လီၤ.မ့ၢ်တုၤလၢပလဲၤတဲ
တၢ်လၢစီၤပၤအနီ၀ံၤဒုယကကဲန့ၢ်သုပျဲၢ်ဒီစိၤဒၣ်ယသးလီၤ.စီၤပၤဖိခွါသၢဂၤကနၣ်၀ဲဘၣ်နၢ်ဒီးအၢၣ်လီၤ၀ဲလီၤ.
မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ဖိၣ်ဃဲမၢအ၀ဲသ့ၣ်ဖဲးခုးတဘ့ၣ်အံၤလီၤ.လၢတနံၤအတီၢ်ပူၤစီၤပၤဖိခွါသၢဂၤဖဲး၀ဲလီၤပျီခဲလၢာ်လီၤ.
မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤအ၀ဲက့ၤတဲဘၣ်အဖံလၢနတဲတနွံမ့ၢ်ပှဲၤထီၣ်န့ၣ်နကလဲၤကွၢ်နခုးတမ့ၢ်ဧါ.တုၤလၢတနွံပှဲၤ
ထီၣ်ဒီးအဖံလဲၤကွၢ်၀ဲအခုးလီၤပျီခဲလၢာ်လီၤ.အဖံလီၤကမၢကမၣ်ဒီးသံကွၢ်၀ဲအလံၤဖိၣ်ဃဲမ့ၢ်နကျီပျီသပှၢ်က
တၢၢ်ဧါ.အ၀ဲစံးဘၣ်အဖံ,ဖံဧၢယအၢၣ်လီၤနၤအဃိယမၤလၢပှဲၤထီၣ်လီၤ.

တုၤလၢမုၢ်၀ါထီၣ်ကဒီးတနံၤ,ဖိၣ်ဃဲတဲဘၣ်စီၤပၤအဖိခွါသၢဂၤအံၤလၢဘူးထီၣ်လၢပကလဲၤတဲတၢ်လံအဃိထ့
န့ၢ်ယၤဃၤဖးဒိၣ်ထဲသိးဒီးဟံၣ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.လၢခံတနံၤဒီးဖိၣ်ဃဲတဲဘၣ်အသကိးလၢကကျ့အ့ၣ်
ထီၣ်ဃဲဒီးကဘၣ်ကျီပျီကျဲလၢပကလဲၤစိာ်ဃၤတဖျၢၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လၢခံတနံၤဒီးလဲၤ၀ဲဆူစီၤပၤအနီပူၤ
န့ၣ်လီၤ.ဖဲအလဲၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်ဖိၣ်ဃဲမၢအသကိးစီၤပၤဖိခွါတဖၣ်လဲၤလၢတၢ်မဲာ်ညါတဂၤ,လဲၤစိာ်ဃၤတ
ဖျၢၣ်န့ၣ်ခံဂၤဒီးဖိၣ်ဃဲလဲၤ၀ဲလၢတၢ်လီၢ်ခံကတၢၢ်လီၤ.တုၤမ့ၢ်အလဲၤတုၤဃီၤဆူစီၤပၤအနူၢ်ပူၤဒီးဖိၣ်ဃဲမၢအ
လဲၤပာ်လီၤဃၤတဖျၢၣ်န့ၣ်ဆူစီၤပၤအမဲာ်ညါလီၤ.တုၤမ့ၢ်ပှၤခိးကျဲဖိထံၣ်ဃီၤစီၤပၤဖိခွါသၢဂၤအံၤဒီးတဲဘၣ်အ
၀ဲသ့ၣ်လၢသုဟဲ၀ံၤလံ,သုဟဲတန့ၢ်လၢၤဘၣ်.ဒီးစီၤပၤဖိခွါသၢဂၤအံၤစံးဆၢက့ၤအီၤတမ့ၢ်ပသၢဂၤအံၤပဟဲဘၣ်.
ဖိၣ်ဃဲမၢပဟဲစၢၤအီၤလီၤ.တုၤမ့ၢ်ဖိၣ်ဃဲကလဲၤနုာ်ဃီၤဆူနီပူၤဒီးတဲဘၣ်ပှၤခိးကျဲဖိလၢအသုတမၤဟးဂီၤအ
ဃၤတဖျၢၣ်န့ၣ်တဂ့ၤဒီးခိးကွၢ်န့ၢ်ယၤမ့ၢ်ဂ့ၤတက့ၢ်.ဖိၣ်ဃဲလဲၤ၀ဲဆူစီၤပၤအအိၣ်လီၤ.စီၤပၤဖိခွါသၢဂၤစ့ၢ်ကီးပိာ်
ထီၣ်၀ဲဖိၣ်ဃဲအခံန့ၣ်လီၤ.

အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤတုၤလၢစီၤပၤအအိၣ်ဒီးစီၤပၤတဲဘၣ်တၢ်သၢဂၤန့ၣ်သုတဲ၀ံၤလံသုတဲတန့ၢ်လၢၤဘၣ်.ဒီးအတၢ်စံး
ဆၢကဒါက့ၤမ့ၢ်လီၤကစၢ်စီၤပၤဧၢတမ့ၢ်ပတဲလၢၤဘၣ်.မ့ၢ်ဒၣ်ပသကိးဖိၣ်ဃဲကဟဲတဲပူလီၤ.စီၤပၤကွၢ်ဃီၤဖိၣ်ဃဲ
ဒီးစံး၀ဲနကတဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.တဲတထံၣ်.နတၢ်တဲန့ၣ်ယနၢ်ဟူဘၣ်မ့ၢ်၀ံၤဒီးနကဘၣ်ကဲန့ၣ်ယပျဲၢ်တစိၤသးလီၤ.
စီၤပၤဖိခွါသၢဂၤန့ၣ်ခွဲးတံၢ်လိာ်အသးတဂၤဒီးတဂၤဒီးဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသးပူၤဖိၣ်ဃဲဒုကဘၣ်ကဲန့ၢ်ပပျဲၢ်ဒီးအ
တဲတၢ်မ့ၢ်တကဲထီၣ်ဘၣ်တခီဒုတကဲဘၣ်ပပျဲၢ်ဘၣ်.ဒီးဖဲန့ၣ်ဖိၣ်ဃဲစးထီၣ်အတၢ်တဲလီၤ.ဖိၣ်ဃဲတဲဘၣ်စီၤပၤလၢ
တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤအနီၢ်ကီၢ်လီၤ.အဖံတဲန့ၢ်လီၤစီၤပၤသ့ကွၢ်အီၤနဖံန့ၣ်မ့ၢ်အသးအိၣ်ပှဲၤနံၣ်လဲၣ်,ဒီးဖိၣ်ဃဲစံး၀ဲလၢ
အဖံန့ၣ်အသးအိၣ်အနံၣ်(၈၀)ဘျဲၣ်လီၤ.စီၤပၤတဲအီၤလၢယပၢ်န့ၣ်အသးအိၣ်အနံၣ်(၁၀၀)ဘျဲၣ်လီၤ.ကဲနသါတဲ
တ့ၢ်တထံၣ်.ဖိၣ်ဃဲစးထီၣ်တဲလီၤ.နပၢ်အဖုအဖုပၢတၢ်အစိၤခါ,စီၤပၤလၢအဂၤတဒူၣ်န့ၣ်ကွဲးန့ၢ်၀ဲနပၢ်အဖုအဖု
အလံာ်,စံး၀ဲလၢသါကလဲၤဒုးလီၤပှီၢ်အနီအံၤန့ၣ်လီၤ.အ၀ဲမ့ၢ်တအဲၣ်ဒိးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢအနီပူၤဘၣ်န့ၣ်,က
ဘၣ်ဟ့ၣ်၀ဲတၢ်မျၢ်ပလဲ,ထူစ့သ့ၣ်တဖၣ်အဃၢလၢအလီၤလၢအပီၣ်တဘျုးကထိန့ၣ်လီၤ.

မ့မ့ၢ်နပၢ်အဖုအဖုဒုအမဲာ်တမုာ်လၢၤဘၣ်,အမဲာ်ပှဲၤဒီးတၢ်သးအုးလီၤ.ယဖုအဖုစ့ၢ်ကီးဟဲထံၣ်၀ဲလၢနပၢ်အဖုအ
ဖုအမဲာ်တမုာ်လၢၤအဃိ,အ၀ဲသ့ကွၢ်၀ဲလၢသကိးစီၤပၤဧၢ,ဘၣ်မနုၤနမဲာ်တမုာ်ဘၣ်လဲၣ်.ဒီးအ၀ဲစံးဆၢက့ၤလၢ
စီၤပၤတဒူၣ်အံၤဃ့ယတၢ်ထူးတၢ်တီၤထဲထဲအံၤန့ၣ်ယတၢ်အိၣ်ဒၣ်ထဲတ၀ာ်လီၤ.ဒီးယဖုအဖုစ့ၢ်ကီးစံးဆၢက့ၤ၀ဲ
လၢတလိၣ်ဘၣ်ဒ်နတၢ်ကပှဲၤထီၣ်အဂီၢ်ယကမၤစၢၤနၤတ၀ာ်လီၤ.မ့မ့ၢ်နပၢ်အဖုအဖုန့ၣ်ကမၤလံာ်ဃံးဃာ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ယဖုအဖုတခီတဲ၀ဲတလိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.က့ၤလၢယဖုအဖုအစိၤတစိၤဘၣ်တစိမန့ၣ်တဲပာ်စၢၤ၀ဲလၢန
သုတဘၣ်ဃ့က့ၤအီၤအလၢာ်တဂ့ၤ.ဘၣ်ဆၣ်ယဖုအဖုယသ့ၣ်တဖၣ်.လီၤက့ၤတစိၤဘၣ်တစိၤဒီးဖှီၣ်လီၤက့ၤ၀ဲ
တုၤလီၤ၀ဲလၢယဖုန့ၣ်အတၢ်တအိၣ်လၢၤနီတမံၤဘၣ်.ဘူးထီၣ်လၢယဖုကသံန့ၣ်မၣ်လီၤက့ၤယဖံလၢကဘၣ်
ဃ့က့ၤတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်တဃ့က့ၤဘၣ်ဒီးစီၤပၤ၀ဲန့ၣ်ပၢဘၣ်တၢ်တယံာ်လၢၤဘၣ်.တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်အတၢ်ပၢကဘၣ်လီၤပှီၢ်ဒီးအစိၤက
ကတၢၢ်ကွံာ်၀ဲလီၤ.ဖိၣ်ဃဲတဲဘၣ်စီၤပၤလၢတၢ်တဲအံၤမ့ၢ်နနၢ်ဟူဘၣ်တဘျီဘျီဧါ.နမ့ၢ်နၢ်ဟူဘၣ်ဒီးနကဘၣ်ဟ့ၣ်
က့ၤကမၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ.စီၤပၤသံကွၢ်အီၤသါဘၣ်ဟ့ၣ်က့ၤနၤကမၢ်ဆံးအါလဲၣ်.ဒီးဖိၣ်ဃဲစံးအီၤနမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး
ထံၣ်သ့ၣ်ညါဒုဟဲပိာ်ယခံလၢနနီအမဲာ်ညါနတက့ၢ်.ဖဲန့ၣ်စီၤပၤလဲၤပိာ်၀ဲအခံဒီးဖိၣ်ဃဲဒုးနဲၣ်အီၤလၢအဃၤဖး
ဒိၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.စီၤပၤဖုးဘၣ်အသးဒီးစီၤပၤဆိကမိၣ်ထီၣ်၀ဲလၢအသးပူၤသါမ့ၢ်တဲလၢသါနၢ်ဟူဘၣ်တၢ်တဲ
အံၤဒီးသါကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ထူးတၢ်တီၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ,သါမ့ၢ်တဲလၢသါတနၢ်ဟူဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်သါကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤ
ဖိၣ်ဃဲလၢသါဖိမုၣ်လီၤ.ဖိၣ်ဃဲတဲကဒီးကစၢ်စီၤပၤလၢမ့ၢ်နနၢ်ဟူဘၣ်တဘျီဘျီဧါ.ဖဲန့ၣ်စီၤပၤတဲအီၤလၢယတနၢ်
ဟူဘၣ်နီတဘျီဘၣ်.စီၤပၤဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤအဖိမုၣ်လၢဖိၣ်ဃဲအစုပူၤလီၤ.လၢခံတယံာ်ဘၣ်ဒီးဖိၣ်ဃဲကဲဘၣ်က့ၤစီၤ
ပၤလၢအမံၤပှၢ်အလီၢ်ဒီးအိၣ်မုာ်ဆိးပၢၤက့ၤ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
http://www.piemmamure.org/2011/06/blog-post_27.html