ပဒိၣ်တီၤထီကၠိ (ထွံၣ်မဲၢ်က့ၣ်… ဘျၢထီၣ် အကူာ် ၄)

ကၠိတဖျၢၣ်အံၤ အိၣ်သူၣ်လီၤသးလၢဝ့ၢ်ချၢ, ဆူမဲၤလၢ်ကၢ်တခီ, ဒီးအိၣ်လၢကရၢၢ်ဖးလဲၢ် ၁၀ အ့ကၢၢ်ဘျဲၣ် အပူၤလီၤ. အဖီလာ်ဘၣ်တၢ်ဘှီအီၤလၢ အူးခဲအီကတဲာ်, ဒီးအဖီခိၣ်တခီလၢသ့ၣ်, တၢ်ဒူၣ်အီၤဒါအီၤဒီး ဒုးအခိၣ်လၢသ့ၣ်လီၤ. အိၣ်လၢကရၢၢ်မဲာ်ညါတခီန့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤလိတၢ်ဖိ အိၣ် ယဲၢ်ကယၤဘျဲၣ်, အါတက့ၢ် ပှၤခူဖိဝ့ၢ်ဖိအဖိအလံၤတဖၣ်, ဒီးပှၤဖိသၣ် ဟဲလၢဒူသဝီတခီ အိၣ်ဒၣ် တကယၤဃၣ်ဃၣ်လီၤ. လၢပှၤဟဲလၢခိ တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်သုးတၢ်ကျဲၤန့ၢ်အီၤလၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး အလီၢ်တဖၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဘၣ်ဘၣ်လီၤ.

ကၠိခိၣ်မ့ၢ်နဲၣ်လွၣ်ခူး, ကၠီၣ်တဲၣ် တလၢၤကးြပါတဂၤလီၤ. ယူၣ်တရၣ်ကီၢ်ပူၤအံၤ ပှၤကညီပှိၢ်စှီၤအမဲာ်ညါ, ပှၤတလၢၤဖိအိၣ်အါဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်လီၤ ကၠီၣ်တဲၣ်ခဲလၢာ်ဃၣ်ဃၣ်လံ. ဒီးမ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤသးပှၢ် ခိၣ်ဝါမဲပိာ်တဖၣ်န့ၣ်, ပှၤတဖၣ်အံၤ တသ့ၣ်ညါတလၢၤကျိာ်လၢၤဘၣ်. တလၢၤလီၤကၠီၣ်တဲၣ်အိၣ်အါဂၤ လၢ အထီၣ်ဖိန့ၢ်မါ က့ၤဒီး ကၠီၣ်တဲၣ်တဖၣ် လီၤ. ပှၤကးြပါတဖၣ် စံးလီၤသးဒၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤကၠီၣ်တဲၣ်ဖိလီၤ.

ကၠိခိၣ်နဲၣ်လွၣ်ခူးအံၤ ဖျိခီလ့ၣ်လၢ ဘီကီာ် စီၤပၤဖိခီလ့ၣ်, ဖျိသရၣ်သိၣ်လိတၢ်ခီလ့ၣ်, ဒီးဟဲက့ၤပၢက့ၤ လၢၢ်ဟ့ကၠိအံၤ ယံာ်အနံၣ်တဆံ ဘျဲၣ်လံ, မ့ၢ်ပှၤပၢၤကၠိသ့, ပၢအီၤဃံးဃံး, ဒီးဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ် ဒိကနၣ် တၢ်ဂ့ၤမးဒီး တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီဂ့ၤမးဝဲလီၤ.

ကၠိအံၤအိၣ်ဒီး တၢ်လိာ်ကွဲထူဘီလီၢ်, ဒီးတၢ်လိာ်ကွဲဟဲလၢကီၢ်မုၢ်နုာ် တခီကိးကလုာ်ဒဲး ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤယူၣ်တရၣ်ဖိပာ်ကဲ တၢ်ထိဒီး တၢ်ကျီနး ခံဘ့ၣ် (သဲ) ဒိၣ်န့ၢ်တၢ်ခဲလၢာ်တခီဒံးလီၤ.

ယူၣ်တရၣ်တၢ်ထိအံၤ မ့ၢ်ကီၢ်မုၢ်နုာ် တၢ်ထိတ၀ာ်, မုၢ်ထီၣ်တၢ်ထိတ၀ာ်လီၤ. ပှၤထိလၢ ပျဲၢ်စီၢ်လွံၢ်နၢၣ် (စခွဲယါ) ဖီခိၣ်ဒ်လၢမုၢ်နုာ်အသိး, ပှၤဖျီၣ်စုဖျီၣ်ဒ်လၢမုၢ်နုာ်အသိး, ဒီးတဘျီဃီ ပှၤထူလၢခီၣ်, တကျာ်လၢခီၣ် လ့ၣ်ခိၣ် သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤထိတတီတတီၤ ယံာ်သၢမံးနံး, အိၣ်ဘှံးတမံးနံးဖဲ အပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ် ဟဲထွါ န့ၢ်အီၤလၢ တၢ်ကံးညာ်, ဟဲဝံၢ်ကသုၣ်အီၤ, စံၢ်အီၤ, ဒုးအီအီၤထံ, သ့သပှဲၤန့ၢ်အကိာ်ပူၤဒ် လၢမုၢ်နုာ် အသိးလီၤ. ပှၤညီနုၢ်ထိအတီၤတဆံ, ဘၣ်ဆၣ် လၢကၠိဖိအဂီၢ် ညီနုၢ်ထိထဲဃုတီၤ, ဃုဝီလီၤ. ပှၤတဂၤထိအဝီ မ့ၢ်တကတၢၢ် လၢအဘၣ်ဒိဆါနးအဃိ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကနၣ်ထိတနၢၤတကဲလၢၤဘၣ်ဒီး ဘၣ်ခီၣ်ရှူအသးလီၤ. လၢပှၤထိအဝီကတၢၢ် တဖၣ်အဂီၢ်တခီ, ပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အိၣ်ဝဲသၢဂၤလီၤ.

တၢ်ကျီနးတခီ လီၤဆီဒီးမုၢ်နုာ်လီၤ. လၢမုၢ်နုာ်တခီ ပှၤကျီထဲနးတဘ့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်လၢယူၣ်တရၣ်တခီ ပှၤကျီနးခံဘ့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲကျီတၢ်အခါ ပှၤအူန့ၢ်အီၤပံလီၤ. ပှၤတဂၤဂၤမး မ့ၢ်တခီၣ်ရှူအသးဘၣ်ဒီး ကျီတုၤ အလီၤဃံၤတုၤအသံသ့ဝဲဒၣ်လီၤ. တၢ်လိာ်ကွဲအံၤ လီၤပျံၤကစီဒီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပှၤလူၤအီၤအါကစီဒီလီၤ.

တၢ်ထိ, တၢ်ကျီနးအံၤကဲထီၣ်တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအကျဲလၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ ဘီကီာ် ပူၤတခီန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢအဖၠဲးတဖၣ် အဘူးအလဲတဘျီဘျီ န့ၢ်စ့လၢ အကထိစ့ၢ်ကီးလီၤ.

မ့မ့ၢ်လၢကၠိပူၤ ကီၣ်ပူၤ တခီ, ပှၤဟ့ၣ်ခိၣ်ဖးတမ့ၢ်စ့ဘၣ်. မ့ၢ်ထူကဘျၣ် စ့ကဘျၣ် ဒီးတၢ်ဂုၤတၢ်ဂၤတဖၣ်လီၤ.

ပသိၣ်ဖိစီၤက့ၣ်လဲၤနုာ်လီၤ ကၠိအံၤဒီး လၢတၢ်လိာ်ကွဲအကျါ, အဝဲလိာ်ကွဲ တၢ်ထိဒီး တၢ်ကျီနး အပၠီၣ်ကတၢၢ် အဆူၣ်ကတၢၢ်လီၤ. လၢအဖါတံၣ်အနီကရၢၢ်အပူၤ, သုးဖိအိၣ်ခိးနီကရၢၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤထိသ့အိၣ်အါဂၤ, ဒီးသုးခိၣ်သၢပျ့ စဲကၠဲး အိၣ်တဂၤ လၢအသးပှၢ်တစဲးလံ ဒီးတဘျီမ့ၢ်ယူၣ်တရၣ်ဒီဘ့ၣ် အပှၤကျီနးသ့စဲာ်နိး ကတၢၢ် ခၠဲပံၣ်ယၢၣ် လီၢ်လံၤ တဂၤလီၤ. ဟါခီစံၣ်လီၤကၠိဝံၤ, နကထံၣ်ဘၣ်ဒၣ် စီၤက့ၣ်မၤလိထိတၢ်ဒီး သုးဖိတဂၤဂၤ, မ့တမ့ၢ် ကၠီးကျိနးဒီး စါကၠဲးသးပှၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ခီၣ်ဆါ, ခီၣ်ပဲၣ်ပါသးကဲ, ဟ့ၣ်လီၤသး ဘျုးလီၤသး နီၢ်ကီၢ်လၢ တၢ်လိာ်ကွဲခံမံၤအံၤအပူၤ, ဒီးမ့ၢ်လၢအဝဲဒိးသိၣ်လိသးမုာ်, တလိာ်သ့သးနါစိၤ ဘၣ်အဃိ, သ့ထီၣ်ဝဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ.

မ့မ့ၢ်ဘၣ်ဃးလၢလံာ်တကပၤ တခီ ပသးအုးထံၣ်ဘၣ်လၢ ပသိၣ်ဖိ အသးတဂဲၤအါကဲၣ်ဆိး ဘၣ်အဃိ လီၤ. မ့ၢ်ပှၤဖိသၣ်တဂၤလၢ တိၢ်တၢ်န့ၢ်ချ့ ဂ့ၤမး, ဒီးကကျဲးစၢးဝဲတုၤ အဖိဝဲလၢ ပှၤခဲလၢာ် အဖီခိၣ်တခီ အသးတအိၣ်, အသးတပၢၢ်ထီၣ်ဒံးဝဲဘၣ်. မၤဒၣ်ဝဲဘၣ်ဒး ဘၣ်ဒး လၢတၢ်ဖးဖီ, ဖဲပှၤတီၣ်ထီၣ် တၢ်ကမၣ် လၢအလိၤတသ့ ယူၢ်ဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဖးမုာ်တၢ်ပရၢပစၢၢ်တဖၣ်, ဒီမ့မ့ၢ် တၢ်မၤသးလၢထံကီၢ် အပူၤဒီး ထံယံၤကီၢ် ယံၤတခီ လူၤပိာ်ထွဲမးဝဲအ ခံလၢ တၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်လၢအမၤလိဝဲဘၣ် ဒီးပၠီၣ်ကတၢၢ် တဘ့ၣ်မ့ၢ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွး လၢအကီတဖၣ် တၤအီၤတုၤဒၣ်လဲာ် မံတန့ၢ် ဂဲၤတန့ၢ်ဘၣ် မးဝဲ တဘျီတဘျီ တုၤအမၤနၢၤကွံာ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. ကျဲးစၢးလၢလံာ်အဲကလံး တဘ့ၣ်တဆံးတက့ၢ် စ့ၢ်ကီး မ့ၢ်လၢ အသးအိၣ်သ့ဖးလံာ် အိၣ်လၢကၠိလံာ်ဒၢးပူၤ (လဲဘရံၤ) တခီန့ၣ်လီၤ. ဖးပှၤဒူပှၤဃိၤတဖၣ် အသးသမူ တဖၣ်မုာ်မး, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ပူဘၣ်ဃး အဲကလံးတမျာ်ခိၣ် ရီဘ့ၢ်ဟူး တဂၤအဂ့ၢ်တခီ ဖးဝံၤဖးက့ၤ ဝဲလီၤ.

နံၣ်ဖးဖီတၢ်ဒိးစဲးတခီ အဝဲဖျိဝဲလၢ ပှၤတဆံခံဂၤတဂၤ လၢပှၤသၢဆံဂၤ အကျါန့ၣ်လီၤ. တကိၢ်တဂီၤ တမဲာ်ဆှးဝဲဘၣ်. သးမံဒၣ်ကစီဒီလီၤ. အဖါတံၢ်ြဖၣ်သူဝါ အသးတမံအါအါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လိၣ်လဲး အီၤဒီး တဒူအလိၤ နီတပူၤ စ့ၢ်ကီးဘၣ်.

ကၠိကပျၢ်အနွံန့ၣ် အသးပှဲၤထီၣ် ဒၣ်တဆံဃုနံၣ်လီၤ. အဖါတံၢ် လဲၤယုၤအီၤဆူကျိတၢး ဒီးမၢအဃုထၢ ကျိတဆိဆီ ဖဲအသးအိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကွၢ်ကျိတဖၣ် အတၢ်ဂ့ၤဘၣ်ဒၣ်အီၤခဲလၢာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢအသးကံၢ်ပူၤတခီ စံးဝဲ, ယပၢ် အကျိ ၄၀၅ တဆိ ယခးမးတအဲၣ်မးဝဲ, ယကဃုထၢကျိ အဝဲအံၤတကလုာ်လီၤ. ဒီးဃုထၢကျိ ၄၀၅ တဆိ, လူၤဃုထၢဝဲလၢ အတိၢ်သ့ၣ်အိၣ်ဒီး အမဲာ်ပဝံာ် သးတဆိန့ၣ်လီၤ.

အဖါတံၢ်သံကွၢ်အီၤ, “စီၤက့ၣ်ဧါ ,စီၤက့ၣ်ဧါ, နကျိတဆိအံၤ အပဝံာ်အိၣ်လၢ အတိၢ်လိၤနဲာ်, နတဟံးန့ၢ်လၢ အတိၢ်အိၣ်ဘျ့သလံး တဖၣ်ဘၣ်မနုၤလဲၣ်.”
“အၣ်လါနၤဖါတံၢ်, ကျိအဝဲအံၤမး ကျိဇဲးယဲနဲာ် ဖါတံၢ်ဧၢ နကွၢ်ခဲကၢာ်မီၣ်ယ နသးလီကဆီမဲစွဲၣ် တစူၣ်ဘၣ်. နဖိဒိၣ် ကမၤန့ၢ်နၤလၢ ကျိအံၤသၢၣ်.”

ြဖၣ်သူဝါ တကတိၤအါတၢ်ဘၣ်, သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် အပှၤကလုာ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဒ်အံၤတကလုာ် ကစီဒီလီၤ. ကျိန့ၣ် အိၣ်ဒီးအပှိၤ, တပှိၤဒံးလီၤ. ဒီးကျိလၢအပှိၤန့ၣ်, တၢ်စံးဝဲ, အတိၢ်အပဝံာ် ကဘၣ်အိၣ်လီၤ. သးပှၢ် ပှ့ၤန့ၢ်အဖိဒိၣ်ကျိသၣ်အဖျၢၣ်ခံကယၤ, ထုးထီၣ်ဟ့ၣ်စ့ထ့းကၢၢ် ၂၀၀ ဝံၤ, လဲၤကိးစီၤက့ၣ်ဆူ အါဖၢအရူ မၢအါဖၢ ထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤစီၤက့ၣ် လၢလဲးစ့ၣ် တဘ့ၣ်လီၤ. အါဖၢ မၤန့ၢ်အီၤချ့သဒံးနဲာ်, ကီၢ်ရ့ၣ်ခိၣ် အကစၢ် မၢအီၤန့ၣ်.

က့ၤတုၤလၢဟံၣ်, စီၤက့ၣ်လဲၤခးဒိးသ့ၣ် မၢ်ဟၢၣ် တထံးလၢအကျိသီအံၤ, ထံၣ်ဝဲလၢကျိလဲၤ တၢ်တီမးဒီး နံၤမးကမူၣ်ကမူၣ်လီၤ. တနၤညါန့ၣ် ပှၤဖါ မံဖိးဟု မးအကျိ အံၤဒီး မၤဝဲဒ်အံၤယံာ် တဘျုးသီ ညါန့ၣ်လီၤ.

ကၠိတချုးပျၢ် ခံသီန့ၣ် တၢ်စးထီၣ် တၢ်ြပၢတၢ်လိာ်ကွဲအါမံၤလီၤ. ပှၤအါကဲၣ်ဆိးအဃိ, ပှၤဘၣ်မၤကွၢ် ဆိဒီး မၤစှၤလီၤကွံာ် ပှၤလၢအတြပူးတၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ဒ်သိးလၢခံကတၢၢ် အနံၤန့ၣ် ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်, တၢ်ဆၢကတီၢ် သုတလၢာ်ဂီၤဝဲအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

စီၤက့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤအမံၤလၢ တၢ်စံၣ်ကစီၤထီၣ်, တၢ်ထိဒီး တၢ်ကျီနး လီၤ. မၤနၢၤတၢ်မၤကွၢ်အခီၣ်ထံး အတီၤ တဖၣ်ညီကဒၣ်လီၤ. အသကိးသုးဖိဒီး စါကၠဲးတဖၣ် မုၢ်လၢ်တၢ်အါမးလၢ အဖီခိၣ်လၢ ကန့ၢ်နီၣ်ဂံၢ်တၢ ဘၣ်ဃး တၢ်ထိဒီး တၢ်ကျီနးခံမံၤန့ၣ်လီၤ.

ကၠိပျၢ်အနံၤတုၤဃီၤလံ. ဒီးလၢမုၢ်ဆါခီတခီ တၢ်ြပၢ ဘၣ်ဃး တၢ်ဃ့ၢ်တၢ်စံၣ် တဖၣ်ဘၣ်တၢ်မၤအီၤ လီၤ. ပသိၣ်ဖိစီၤက့ၣ် ကူဖျီၣ်ခံဖါသူ ဖုၣ်ဖိ တစူၣ်, လၢပျိၢ်လိၤလၢဆ့ကၤဖိ တူာ်စုဒီး လၢသးနါပှၢ်လိၤစ့ၢ်ကီး ထီဝဲ နီၣ်ဂံၢ် ၂၇ န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ် ပှၤလိာ်ကွဲအဆံးတတီၤလီၤ.

တုၤတၢ်စံၣ် အထီတုၤဃီၤဒီး ပှၤကိးသြတီထီၣ်ဒိထီၣ် ဒၢလွဲဖိဒီး အဝဲဒီးပှၤအဂၤယဲၢ်ဂၤလဲၤဃီၤဝဲလီၤ. ပှၤစးထီၣ် တီၣ်ထီၣ်လၢ ၄ ပ့ၣ် ၁၀ စုမုၢ်ဒီး ပှၤခဲလၢာ် စံၣ်တဂၤတဘီ ဧိၤစွဲးစွဲးလီၤ. တီၣ်ထီၣ်ကးလၢ ၅ ပ့ၣ်ဒီး ဖျိကးခဲလၢာ်လီၤ. တီၣ်ထီၣ် ၅ ပ့ၣ် ၂ စုမုၢ်တဘီ ပှၤစးထီၣ် ဘျးတဂၤခံဂၤလီၤ. ပှၤဘျးတဖၣ်န့ၢ်အခွဲးလၢ ကစံၣ်ကဒီးအသီ ခံစုလီၤ. မၤဝဲန့ၢ်ထဲတဂၤ, ဒီးအတဂၤ ဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လီၤ. ပှၤတီၣ်ထီၣ် ၅ ပ့ၣ် ၄ စုမုၢ်တဘီ ပှၤြပၢလိာ်တၢ်ဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ် ခံဂၤကဒီး အိၣ်တ့ၢ်ထဲသၢဂၤဧိၤလီၤ. တီၣ်ထီၣ် ၅ ပ့ၣ် ၆ စုမုၢ်တဘီ, ပှၤစံၣ်ဖျိဒၣ်ထဲ စီၤက့ၣ်တဂၤဧိၤလီၤ. အဂိၤမီၣ်ခံဂၤ ဘျးသၢဘျီ လိာ်ဒီး ဘၣ်တအိၣ်တ့ၢ်လီၤ. ခဲအံၤ ဃူစီၤက့ၣ်အခိၣ်လံ. ဒီးပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်လိာ်ကွဲအခိၣ်တဖၣ် မၢပှၤတီၣ်ထီၣ် ၅ ပ့ၣ် ၈ စုမုၢ်ဒီး မၢစီၤက့ၣ်စံၣ်လီၤ. အဝဲစံၣ်ဘၣ်ဝဲခံဘျီမး ဖျိလီၤ. ဒီးပှၤမၢ အစံၣ်ဆူညါ တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤဆံးအကျါ (ကၠူနံယၢၣ်) အဂီၢ်ပှၤဖိသၣ် ၁၆ နံၣ်စံၣ်တၢ်တထီၣ်ထီဘူ နီတဂၤ ထဲအံၤနီတစု ဘၣ်ဒီး ပှၤဒဲစု ပှီၢ်ခီၣ် ဒိၣ်မးလီၤ.

တုၤဃီၤလၢဟါတၢ်ခံးလီၤတဘီ, တၢ်ထိဒီး တၢ်ကျီနးကဘၣ် တၢ် မၤဝံၤက့ၤအီၤလီၤ. တၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝံၤ ဒီး ြဖၣ်သူဝါ အနီၢ်ကစၢ် ဒၣ်ဝဲ ဘၣ်တၢ်ဃ့ကညး လၢကဟ့ၣ်လီၤခိၣ်ဖးလီၤ. ြဖၣ်သူဝါ ဟဲဒီး အပှၤအိၣ်ခိး သးသမူသုးခိၣ် တဖၣ်ဆှုၣ်ဆှုၣ်ဘှဲၣ်ဘှဲၣ်မးလီၤ. သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဖိဒိၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ထူကဘျၣ်ဖိ တဘ့ၣ်လၢ အစံၣ်တၢ်ထီၣ်ထီအဃိ အသးမုာ် လီၤဆီ စ့ၢ်ကီးဝဲလီၤ. အိၣ်စ့ၢ်ကီး ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ဖိဒိၣ်အံၤ ကမၤနၢၤတၢ်လၢ တၢ်ထိဒီး တၢ်ကျီနးန့ၣ်လီၤ.

ပှၤထိတဖုဘၣ်တဖုဝံၤ ဟဲတုၤဃီၤလၢ စီၤက့ၣ်ဒီး အဖဲးအတီၤလံ. ပှၤကိးထီၣ်စီၤက့ၣ်, ဒီးနဲၣ်ဘိခၠံး (မ့ၢ်အါဖၢအဖိခွါ) ဆူပျဲၢ်စီၢ်ခိၣ်, ပှၤဖျီၣ်ထီၣ်န့ၢ်အီၤ စုဖျီၣ်ခံဂၤလိာ်ဝံၤ က့ၤဆ့ၣ်နီၤအိၣ်လၢ နၢၣ်တဂၤတနၢၣ် အိၣ်ခိး တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤ. နဲၣ်ဘိခၠံး အံၤ အီၣ်ခိၣ်ဖး အိၣ်သၢနံၣ်လံ. အပၢ်အါဖၢဒီး ပှၤအါဂၤနာ်လၢ တနံၣ်အံၤ ကနၢၤပှၤဟဲသီ ဖိစီၤက့ၣ် တဂၤအံၤ ညီကဒၣ်လီၤ. ဒၢလွဲသီၣ်ထီၣ် လၢတၢ်ကစးထီၣ်ထိအဝီတၢ, ဖိသၣ် လုၣ်ဘီဘိခံဂၤ သဖှိဃီၤဆူ တၢ်ခၢၣ်သး နူးဆဲးလိာ်သး တရံးတဝီဝံၤ စးထီၣ်ထိလီၤ. ပှၤသိၣ်လိပာ်စၢၤ စီၤက့ၣ်လၢ ဘိခၠံး အံၤ ထိတၢ်စုခိၣ်ဆူၣ်မးလၢ စုထွဲတခီဧိၤလီၤ. အစ့ၣ်တခီ ခးစၢ်စၢ် အဃိပျံၤအလီၢ် တအိၣ်ဘၣ်. စီၤက့ၣ်နုာ်လီၤဒီး ဘိခၠံး တကျာ်လၢအခီၣ်, အဝဲပဒ့ၣ် အီၤသွဲးပျၢ်လီၤ စုခိၣ်လၢ အစ့ၣ် တခီ ဘၣ်ဘိခၠံး နါစ့ၤ, သွံၣ်ထီၣ်ပုာ်ယွၤမးလီၤ. ပှၤြတးကလူ ဒီးဘိခၠံးသးဒိၣ်, မဲာ်ဆှး ,မဲာ်ခံး လီၤလၢ ပှၤအသီဖိ တဂၤအံၤ ကဘၣ်မၤမဲာ်ဆှး အီၤလၢ အပၢ်ဒီးကမျၢၢ်တဖၣ် အမဲာ်ညါဒ်အံၤ ဘၣ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လူၤထိပကံးစီၤက့ၣ် “ဟွံၤဟွံၤ” လၢအစုထွဲတခီ, မ့ၢ်ဘၣ်ဒုစီၤက့ၣ် ကမံမုာ်ဘၣ်မးသးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤက့ၣ် တဖျးမဲာ်ဘၣ်. ပဒ့ၣ်သွဲးသွဲး ဒီးဖဲ ဘိခၠံး ထိအီၤဒီး တလံာ်ကွံာ်အခါ ဒီးအလၢဒၣ်ဝဲ မၤသကူးလီၤ အီၤအခါ, စီၤက့ၣ် တကၢထီၣ်အခၣ်လာ် စိးနါ လၢစုစ့ၣ်စုခိၣ်တခီ, တၢ်သီၣ်မး ချဲးကနာ်ဖိ, ဘၣ်ဆၣ် ကမျၢၢ် ထံၣ်လၢ ဘိခၠံးလီၤဃံၤ အီထီလာ်, သးပ့ၤနီၣ် ဘၣ်မးသးလီၤ. စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် တဂၤ စးထီၣ်ဂံၢ် ၁ ပၢၢ်လၢ ၁၀ သနာ်က့, ဘိခၠံးဂဲၤထၢၣ် က့ၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်, စီၤက့ၣ်နၢၤကးလံ. အသိၣ်သုးဖိ ဒီးစါကၠဲးတဖၣ် စံၣ်ခဲခီ ြတးလီၤ ကလူ တဘီလီၤ. ြဖၣ်သူဝါ တခီ ဂံာ်မး သဘျုၣ်မၠဲးမၠဲး မဲာ် တကျိၣ်နါတကျိၣ် လၢတၢ်သးခုဒီး တၢ်ကမၢကမၣ် အပူၤလီၤ.

တၢ်ထိခဲလၢာ်ဝံၤလံ, ဒီးတၢ်ဆိကတီၢ် တၢ်ြပၢတခီနၣ်ရံၣ်လၢ ပှၤကဟးအ့ၣ်ဟးဆံၣ်, လဲၤပှ့ၤအီၣ်ပှ့ၤအီ အဂီၢ်လီၤ. တခီနၣ်ရံၣ်ပူၤကွံာ် ဒီးကမျၢၢ်တဖၣ် ဟဲက့ၤနုာ်လီၤ ဆ့ၣ်နီၤက့ၤလၢ အလီၢ်စုာ်စုာ်လီၤ. တၢ်ကျီနး ကစးထီၣ်ဝဲလီၤ.

မ့ၢ်လၢကၠိဖိအတၢ်ြပၢအဃိ ပှၤသူနးလၢ အကနၣ်လူၤတဖၣ် ဒီးအခိၣ်တစူဝဲ တဖၣ်လီၤ. သနာ်က့ တၢ်အံၤ ဒၣ်လဲာ် တပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး န့ၣ်ဘၣ်.

ပံသီၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤအခီၣ်ထံးတဖုကကျီဝဲအဂီၢ်လီၤ. ပှၤကျီတဖုဘၣ်တဖုဝံၤ ဟဲတုၤကးလၢ စီၤက့ၣ် အတီၤလံ. အဝဲဘၣ်ကျီဒီး တရူးကးြပါဖိ နဲၣ်ယီၣ်စွါလီၤ.

တရူးဖိအံၤ လၢအတီၤဒၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တ့ၢ်လံ ခၠဲပံၣ်ယဲၣ် လၢမငါ တနံၣ်လံ. ထီန့ၢ်စီၤက့ၣ်တစဲးဖိ, ဘၣ်ဆၣ် စီၤက့ၣ်တခီ အသးနါပှၢ် လဲၢ်န့ၢ်ယီၣ်စွါ တစဲးလီၤ. ပှၤခံဂၤအံၤ ဘၣ်ဒးလိာ်သးဂ့ၤမးလီၤ.

ြဖၣ်သူဝါ ကွၢ်တၢ်ဂံာ်သဘျုၣ်မး တချုးလၢၤဘၣ်. စါကၠဲးသိၣ်လိ စီၤက့ၣ်တၢ်တမံၤ လၢယီၣ်စွါ တသ့ၣ်ညါဒံး ဘၣ်. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ကၢ ပဝံာ်ဖုး ပှၤအစုဒ့သတူၢ်ကလာ် ဒီး မၤလီၤတဲာ်ကွံာ်နးလီၤ. စုဒ့လၢ တၢ်ပဝံာ်တကၢ ဒ်အံၤန့ၣ် ကၢ်ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ဖိသၣ်ခံဂၤ ကျီစွဲးစွဲး, တရံးလိာ်အသး ယၢ်ခီ, ဒီလိာ်သး ယၢ်ခီယၢ်ခီ ဖဲပံတခီ အူမး တၢ်ဆၢကတီၢ် ဘၣ်ဘၣ် အခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤခံဂၤလိာ်ကွဲပှၤ ကွၢ်ဂ့ၤလီၤဆီလီၤ. လီၤဘှံးမးလံ, ကပၢၤဒိၣ်စးထီၣ်ယွၤလံ. အိၣ်အိၣ် စါကၠဲး တကျာ်သီၣ်ထးခိၣ် တီးကနာ်, စီၤက့ၣ်ဖှီးဃီၤအနးခီၣ် ထံးလၢ စုထွဲတခီဆူ ယီၣ်စွါ အစုစ့ၣ်နးခီၣ်ထံး, တကၢပဝံာ် ဝဲသတူၢ်ကလာ် ဒီးယီၣ်စွါ အနး လၢစုစ့ၣ် တခီ ကၢကွံာ် ြပီ ကနာ်ဒီး အတၢ်ကူးလာ်လီၤတဲာ်ကွံာ် ြခါကနာ်လီၤ. ယီၣ်စွါအစုစ့ၣ်အဒ့ဆါမး, ဒီးမၤက့ၤ တသ့ဘၣ် ယူာ်ထီၣ်စုလၢ တၢ်ခီၣ်ရှူ သးပနီၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤက့ၣ်နၢၤကးလံ. ြဖၣ်သူဝါ သါသဖှိထီၣ်က့ၤ “ဟၢၣ်” ကလာ်, လီၤကဆှၣ်က့ၤဝဲ ဒီးဂံာ်က့ၤသဘျုၣ် မၠဲးမၠဲး လၢတၢ်သးခု သးမုာ် အပူၤလီၤ. စါကၠဲးဒီးအဂိၤမီၣ် တဖၣ် ယိးထီၣ်အပျဲၢ်စီၤက့ၣ် လၢ ဖံထံခိၣ် ြတးလီၤကလူတဘီလီၤ.

တၢ်ြပၢဝံၤခဲလၢာ် ဒီးကၠိခိၣ်ဟဲထီၣ် လၢပျဲၢ်စီၢ်ခိၣ် ဃုာ်ဒီး ြဖၣ်သူဝါ, ဝံၤကတိၤဒိၣ်က့ၤြဖၣ်သူဝါဒီး ပှၤြပၢ တၢ်လၢ အကန့ၢ်ဘၣ် ခိၣ်ဖး တဖၣ်စှၤကိာ်ဝံၤ, ကိးထီၣ်ပှၤမၤနၢၤတၢ် တဂၤဘၣ်တဂၤ အမံၤ လၢကဟဲ ထီၣ်ဟံးန့ၢ်က့ၤ အခိၣ် ဖးစုာ်စုာ်လီၤ. ပသိၣ်ဖါဖိ စီၤက့ၣ် မၤန့ၢ် ထူကဘျၣ်ဖိ သၢဘ့ၣ်လီၤ.

တဟါန့ၣ် ကၠိပျၢ်ကွံာ်တလါလီၤ. ကၠိဖိတဖၣ် နူးဆဲးလိာ်သးဝံၤ လီၤဖးက့ၤဆူ တဂၤအဟံၣ် တဂၤအဟံၣ် လီၤ. လၢြဖၣ်သူဝါ အနီပူၤတခီ ပှၤကတိၤ နံနူၢ်တၢ် ဘၣ်ဃး စီၤက့ၣ် အတၢ်မၤနၢၤတဖၣ် တုၤမုၢ်ယိာ်မး ဝဲလီၤ.

မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ် တခီ စီၤက့ၣ် က့ၤဆူစံာ်ဖးလဲၢ် လီၤ. က့ၤစိာ်ကျိ ၄၀၅ တဆိဒီး ထူကဘျၣ် သၢဘ့ၣ်လီၤ. အဖါတံၢ်မၢပှၤလဲၤဆှၢအီၤလၢ ကဆီလီၤ.

ဆဲးဖးဆူအကူာ် ၅

ဟံးန့ၢ်က့ၤအီၤလၢ ကိၣ်မၤနၤလၢ တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ် ထံွၣ်မဲၢ်က့ၣ်ဘျၢထီၣ် တၢ်ဃဲၤပူ အပူၤ