ကဆီတၢ်ဘျၣ်သဝီ (ထွံၣ်မဲၢ်က့ၣ်… ဘျၢထီၣ် အကူာ် ၁၆)

ကၠိလဲၤတၢ်ယံာ်ဃုလါလံ. လၢယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ လဲၤတၢ်ဂ့ၤမး လီၤ. စီၤက့ၣ်ဒီး ကၠိသရၣ်သမါ ခဲလၢာ် မၤသကိး တၢ်လၢ တၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီ, ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိး အပူၤလီၤ. စီၤက့ၣ်ထီဘိ တၢၣ်ပီၣ် လိာ်သးဒီး တံၤသကိး သရၣ်သမါတဖၣ်, ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အကီမ့ၢ်အိၣ်ဒီး ကွဲးတၢၣ်ပီၣ်ဝဲဒီး သရၣ်ဝါသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. မ့ၢ်ကၠိခိၣ် ဒီးဘၣ်ပၢဆှၢ တၢ်မၤလီၤ. သနာ်က့ ထံၣ်န့ၢ် တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်အဂ့ၤ တမံၤလၢ ဒီးကထၢၣ်ဝဲးဘစထၢၣ် ဒီးဒီးကထၢၣ် ဝ့လယၢၣ် ခံဂၤအအိၣ် လၢကပၢဆှၢ တၢ်လၢ တၢ်လီၢ်ခံတခီန့ၣ်လီၤ. ဂဲၤပျုၢ်ထိၣ်ဂဲၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ် သရၣ်တဖၣ် အသးလၢ ကဆိမိၣ် ကူၣ်ထီၣ်တၢ်မၤဂ့ၤ ထီၣ်အကျဲတဖၣ်, ကပာ်ဖျါထီၣ် အီၤလၢ ပှၤဂၤ ကကွၢ်ဆိကမိၣ် အဂီၢ်လီၤ. တအဲၣ်ဒိး သးလီပှၤဘံၣ်လီၤပှၤမဲာ် ဒီးအၢၣ်လီၤထွဲ အကလုၢ်ဘၣ်. စီၤက့ၣ် ဂဲၤပျုၢ်ဟံးန့ၢ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး တမံၤနးမးလီၤ. မ့ၣ်ထံၣ်လီၤက့ၤလၢ အမၤကမၣ်တၢ် တမံၤဒီး မၤလိအၢၣ်လီၤဝဲ ဒူဒူ ဖျါဖျါ ဒီးဃ့ကညး က့ၤအဂိၤမီၣ် တဖၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ခူသူၣ် လိာ်သးလၢ တၢ်ကမၣ်တမံၤမ့ၢ် တၢ်လၢ စီၤက့ၣ် ပဒ့ၣ်ဟးဆှဲး အဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. မ့ၢ်ထံၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ် တဂၤမၤ တၢ်တလိၤတဘျၢ ဘၣ်အီၤ တမံၤမံၤဒီး ကျဲးစၢးဃုသ့ၣ်ညါ ဝဲအဂ့ၢ်အကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးလၢတၢ်ပာ်ကဲအပူၤ ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ကဲ ပှၤဂၤအသူးအသ့ၣ် အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဆၢတၢ်ပာ်ကဲအီၤ တၢ်နာ်န့ၣ်အီၤ လီၤ. လၢတၢ်ခဲလၢာ် အဖီခိၣ်, စီၤက့ၣ် ပာ်ဒိၣ် တၢ်ဒိးပၢသးလၢ ယွၤ အတၢ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤဂ့ၤမး လၢတၢ်တမံၤအံၤလၢ သရၣ်ကီၤလၤတဖၣ် လီၤ. အသးမ့ၢ်ဒ့ဒီ လၢတၢ်ဂ့ၢ် တမံၤမံၤဒီး တမၤဝဲဘၣ်. ဘါထုကဖၣ် ဝဲဒီး အိၣ်ခိး ယွၤအ တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဘၣ် အသးလီၤ.

ပှၤမၤလိ တၢ်ဖိအိၣ် ဃုဆံလွံၢ်ဂၤ လီၤ. ဖိသၣ်တဖၣ် ဟဲလီၤသီကၠိ ဟဲဒီး ဟၢဖၢ ကဖိလိ ကိးဂၤဒဲးဃၣ်ဃၣ် လၢအဘၣ် တၢ်ညၣ်ဂိၢ်အဃိ လီၤ. အါဂၤအိၣ်ဒီး တၢ်လိၤသး စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆဲးန့ၢ် အီၤလၢကသံၣ်, ကူစါဘျါက့ၤအီၤ, ဒီးသိၣ်လိက့ၤအီၤ လၢကအံးက့ၤကွၢ်က့ၤ နီၢ်ခိ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ န့ၣ်လီၤ. လုၣ်ထံထူးက့ၤဆးပၠၣ်, ဆှုၣ်ကူဆှုၣ်ကၤက့ၤ, အီက့ၤထံချီမံ, မံက့ၤလၢ ပ့ၢ်ပီၤပူၤ ဒီးလၢစှၤလါ အတီၢ်ပူၤ ဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စး က့ၤဝဲ, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ထီၣ်က့ၤဂ့ၤမး လီၤ.

ြဖၣ်သူဝါ ဒီးကီၢ်ပဒိၣ်တဖၣ် ဆှၢလီၤ ပာ်လီၤ ယိၤပဒိၣ်သရၣ်တဂၤလၢ ကသိၣ်လိ ကၠီၣ်တဲၣ်ကျိာ် ဒီး သိၣ်လိ ပှၤသးအိၣ် ကဲထီၣ်ကၠိသရၣ် တဖၣ်ဒ် ကၠီၣ်တဲၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အသိးန့ၣ်လီၤ. သရၣ်နဲၣ်ယၣ်ခး ဟဲအိၣ် ယံာ်ဃုလါဝံၤ ကဲထီၣ်က့ၤ ပှၤခရံာ်ဖိ ဒီဟံၣ်ညါလီၤ.

စီၤက့ၣ် ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ် လၢတၢ်ရၤလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် အမဲာ်ညါ, အဲၣ်ဒိးရၤလီၤ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့, တၢ်သ့ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်, တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်လီၤ. အဲၣ်ဒိး မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်က့ၤ တၢ်အိၣ်မူ ကိးကပၤဒဲးလီၤ.

စီၤက့ၣ်အိၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤဖးဒိၣ် တဘ့ၣ်လၢ အဒၢးြတဲၤကပၤလီၤ. ပှၤကညီသဝီ အိၣ်အဖျၢၣ် ဃိးကယၤ ဖျါထီၣ်ဝဲ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤ ပူၤအံၤလီၤ. သဝီလၢ တၢ်သးခုကစီၣ် နုာ်လီၤဘၣ်လံ အိၣ်ခံဆံယဲၢ် ဖျၢၣ်ဒံးလီၤ. မၤလီၤဆီဝဲ လၢထူၣ်စုညါ ပနီၣ်လီၤ. သးအိၣ်ထံၣ်ဘၣ် သဝီကိးဖျၢၣ်ဒဲး အိၣ်ထီၣ်ဒီး တၢ်ပနီၣ်အံၤလီၤ. ဒီးကျဲးစၢး ဝဲသပှၢ်ပှၢ်လီၤ. စီၤက့ၣ်အတၢ်သးလီအံၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခဲလၢာ် အတၢ်သးလီန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၤဒဲး တၢ်ထုကဖၣ် လဲၤထီၣ်ဆူ ယွၤအအိၣ် လၢတၢ်အံၤ အဂီၢ်လီၤ.

သဝီအိၣ်လီၤဆီတဖျၢၣ်လီၤ. မ့ၢ်ကွံဖးဒိၣ်သဝီလီၤ. စီၤစုၤဒီး ထံလၢၢ်ဟ့ သဝီတမုၢ်ထူၣ်ကျဲလီၤ. မ့ၢ်တၢ်ဘျၣ် သဝီလီၤ. တၢ်ဘျၣ်တဖၣ် အံၤ ဟုၣ်ကဆီလီၤ. ဟးဟုၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤဒီး အ့ၣ်ဒိၣ်ခၠဲနၣ်လီၤ. ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲဒီး ဒုးလဲလိာ်ကွံာ် ကဆီအက့ၢ်အဂီၤ တဖၣ်လီၤ. မၢဘျၢထီၣ် ကဆီမဲသ့, မၤက့ၣ်ဝဲသ့လီၤ. သဝီအိၣ် လၢကစၢၢ်ခၢၢ်သး, ကျဲကီဒိၣ်မး ဒီးကၠီၣ်တဲၣ် ပဒိၣ်လဲၤတတုၤလဲၤတဘူၣ်ဘၣ်. ပှၤလဲၤခီၣ်လီၢ်အိၣ် ဟဲက့ၤခီၣ်လီၢ် တအိၣ်ဘၣ်. ပှၤသဝီဖိ မ့ၢ်ပှၤကညီဒီး ယိၤဖးဖီလီၤ. တဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲနီတစုဘၣ်.

စီၤက့ၣ် အသးကိၢ်လူးမးလၢ ကွံဒိၣ်ခိၣ်အံၤ အဃိလီၤ. ဂၢ်လီၤတၢ်ထုကဖၣ် အါမး လၢအဂီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် မၤဝဲဒ်န့ၣ် စ့ၢ်ကီးလီၤ. ကၠိပျၢ် အံၤစီၤက့ၣ်ဒီး သရၣ်စီၤစ့ ဒီးခၠူ၀ၣ် ဒီးကၠိဖိ အဂၤခံဆံ လဲၤဆူထံလၢၢ်ဟ့ လၢကသိၣ်လိ လံာ်စီဆှံ အဂီၢ်လီၤ. စီၤက့ၣ်ပာ်တီၢ်သရၣ် စီၤစ့ ဒီးခၠူ၀ၣ် ဒီးကၠိဖိတဖၣ်ဖဲန့ၣ် ဒီးကိးထီၣ် စီၤချ့ ဒီးမၢအလဲၤ ဒုးနဲၣ်အီၤကျဲဆူ ကွံဒိၣ်ခိၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ကျဲးစၢး ြတီၤအီၤ ဘၣ်ဆၣ် တန့ၢ်ဘၣ်.

လဲၤဘူးထီၣ်သဝီ, ထံၣ်စိအီၤဒီး စီၤက့ၣ်မၢ စီၤချ့က့ၤကဒါ က့ၤဝဲလီၤ. စီၤချ့ဂ့ၢ်လိာ် ဘၣ်ဆၣ် တန့ၢ်ဘၣ်. ဒီးဘၣ်က့ၤကဒါဝဲလီၤ. စီၤက့ၣ်လဲၤဆူသဝီ ထဲတဂၤဧိၤလီၤ. ဘူးမးဒီး သဝီလံ. သတူၢ်ကလာ် ပှၤစိာ်ကျိ ခံဂၤ ဟဲဃ့ၢ်ထီၣ် လၢလၢၢ်ဖးဒိၣ် တဖျၢၣ်အလီၢ်ခံ, ဒီးတဂၤ ဆဲးထူ စီၤက့ၣ်အခိၣ် လၢကျိအခံ ဒီး စီၤက့ၣ်လီၤဃံၤ သံတယူာ်ကွံာ်လီၤ. က့ၤမိၤြတူာ်စီၤက့ၣ်ဆူ သဝီပူၤဒီး လဲၤဆှၢအီၤဆူ သဝီအခိၣ်, တၢ်ဘျၣ်စီၤပၤ လါထီၣ်မူ အအိၣ်လီၤ. လါထီၣ်မူအံၤ ဒိၣ်ထီ အါန့ၢ် ပှၤဂၤခဲလၢာ်, ဒီးပၢတၢ်လၢ တၢ်စုဆူၣ် ခီၣ်တကး လီၤ. မၤသံပှၤကညီ အသးအမဲာ် တဆှုၣ်ဘၣ်. တပာ်ကဲ သးသမူ အါန့ၢ်ဆီဖိ တဘ့ၣ်ဘၣ်. ဒီဂၤညါ ဆဲးကသံၣ်ဂီၤ, ကသံၣ်လါ, ထီကွီတဖၣ် ပှဲၤကတံာ် လီၤ. ဆဲးဝဲ လၢာ်စ့ ထ့းကီၣ် တကထိဘျဲၣ်လီၤ. ပှၤစံး လၢပှၤကျီပှၤဆဲး ပှၤခးအီၤ တနုာ်ဘၣ်.

ပှၤခံဂၤ စံးဘၣ် လါထီၣ်မူ, “စကီၤဧၢ, ပဖီၣ်န့ၢ် ပှၤအံၤဖဲ အဟဲဆူသဝီ လၢကျဲခိၣ်ဝံၤ ဟဲက့ၤဆှၢအီၤလီၤ. ပဘၣ်မၤအီၤဒ်လဲၣ်.”
“လဲၤဟံးန့ၢ် ထံတပီၤ လူလီၤအခိၣ် လၢထံချ့.”
ပှၤဟဲစိာ် ထံလၢ၀ၣ် ပီၤပူၤဒီး လူလီၤအီၤ လၢစီၤက့ၣ်အခိၣ် အမဲာ်သၣ် လိၤ, စီၤက့ၣ်သါတြပံာ် သါတြပာ် ဒီး ပၢၢ်ထီၣ်က့ၤလီၤ.
လါထီၣ်မူသံကွၢ်အီၤ, “နမ့ၣ်မတၤလဲၣ်”
“ယမ့ၢ်စီၤက့ၣ်လၢ စံာ်ဖးလဲၢ် တခီလီၤ.”
လါထီၣ်မူ ကမၢကမၣ်ဒီး, သံကွၢ်ကဒီး, “စကီၤစီၤဝါ အဖိခွါဧါ”

ဒီးစီၤက့ၣ် အၢၣ်လီၤအီၤလီၤ. လါထီၣ်မူ မ့ၢ်ပှၤဒူဒီး ပာ်ကဖၢသးဒိၣ်မး လၢအကျီနး သ့အဃိလီၤ. နာ်န့ၢ်စ့ၢ်ကီး အကသံၣ်ဖီၣ်တဖၣ်လီၤ. စီၤက့ၣ်အမံၤဟဲဟူ ပၢၢ်လၢ ကစၢၢ်ခၢၣ်သး အံၤ တသ့ၣ်ညါထွဲက့ၤဝဲဘၣ်. အမံၤဟူထီၣ် လၢအမ့ၢ် ပှၤကညီဖိ တဂၤလၢ အမၤန့ၢ်က့ၤ ယူၣ်တရၣ် ပှၤကျီနး ခၠဲၣ်ပယဲၣ်အလီၢ်လၢ အ့ဒိၣ်ခၠါနၣ် ခၠဲၣ်ပယဲၣ် အူခၠဲး အစုပူၤ အဃိန့ၣ်လီၤ.

လါထီၣ်မူစံးဘၣ် အပျဲၢ်တဖၣ်, “သိၣ်သ့ၣ်ဧၢ, ပကမၤဒ်အံၤ, ခဲမုၢ်ဟါ ယကကျီလိာ်သးဒီး စီၤက့ၣ်, ကျီယၤ မ့ၢ်နၢၤမး ကပူၤဖျဲးဒၣ်ဝဲသၢၣ်.”
ပှၤခဲလၢာ်သးခု မးလီၤ. နာ်န့ၢ် အစကီၤ လၢကမၤနၢၤ စီၤက့ၣ်လီၤ. ကတဲာ်ကတီၤ ထီၣ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ဒီးတုၤဃီၤ လၢမုၢ်ခံးလီၤ. ပှၤဒီသဝီညါ ဟဲကၢၤဖှိၣ် အသးဆူ တၢ်ကျီနး အလီၢ်အံၤလီၤ. လါထီၣ်မူ မၢပှၤဟ့ၣ်ဒုးအီၣ် ဒုးအီ စီၤက့ၣ်မူာ်မူာ် နီၢ်နီၢ်လီၤ. “စီၤက့ၣ်ဧၢ, အီၣ်နဆၣ် မ့ဘဲတခီ, နကအီၣ်ဘၣ် အကတၢၢ် တဘျီလီၤ.”

ဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဒီး ပှၤခံဂၤ စးထီၣ်ကျီလီၤ. လါထီၣ်မူ ထီန့ၢ် စီၤက့ၣ် တထါဃၣ်ဃၣ်ညါ, ဒီးသးနါပှၢ်လဲၢ်န့ၢ်အီၤ စၢၢ်တလၢၢ်လီၤ. စီၤက့ၣ်တခီ ဘါထုကဖၣ် တၢ်ဒီးစံးဘၣ်ယွၤ, “ကစၢ်ဧၢ, သးကညီၤဟ့ၣ်ယၤ သးသမူ တဖျၢၣ် အံၤတက့ၢ်.” စီၤက့ၣ်တပျံၤတၢ်ဘၣ်. တကျီတၢ်လၢ အသးသမူ အဂီၢ်ဘၣ်. ကျီဝဲလၢ လါထီၣ်မူ အသးသမူ အဂီၢ်တခီလီၤ. လါထီၣ်မူ ဝီၣ်လီၤ ကျီစီၤက့ၣ်ြပံးြပံး လီၤ. စီၤက့ၣ် ဒီဆၢအီၤသွဲးသွဲးလီၤ. လါထီၣ်မူ အပျဲၢ်တဂၤကိးထီၣ်, “စကီၤဧၢ, မၤသံကွံာ်အီၤမ့ၢ်ချ့, ယကကၣ်အီၣ် ကးအ့က့ တဂၤတဘီနဲာ်.” ပံသီၣ်, ဒၢသီၣ်, ပှၤကညီသီၣ်ပိၢ်တထူၣ် ဘးလီမးလီၤ. ယွၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စီၤက့ၣ်လီၤဆီလီၤ. အမဲာ်ညါ စီၤက့ၣ် အိၣ်ကတီၤသး, ဟံးဃာ် ဖိၣ်သၣ်ခွါ အတၢ်ကဆှီလၢ နီၢ်ခိ တခီလီၤ. လါထီၣ်မူ မ့ၢ်ပှၤအၢ, ပှၤလူၤသး, အီသံးအီၣ်မ့ၤကလုာ်ကလိၤ တဂၤလီၤ. ယံာ်ထီၣ်ဒီး လါထီၣ်မူ အဂံၢ်အဘါ စှၤလီၤကွံာ် ဒီးလၢခံကတၢၢ် စီၤက့ၣ်မၤလီၤတဲာ်ကွံာ် အနး လၢစုထွဲတခီလီၤ. ပှၤသဝီဖိတဖၣ် အဃၢ်လီၤဒး ကွံာ် လၢာ်စီဖ့ကလ့ၤ ဒီးကအုထီၣ်မး, “ဟု” ကလာ်လီၤ. မ့တဘျီအံၤ ပစကီၤ အဝဲၤဝံၤလံဘဲၣ်. လါထီၣ်မူ အိၣ်ခိး စီၤက့ၣ် ကကျီသံကွံာ် အီၤလီၤ. စီၤက့ၣ်တကျီသံအီၤ အမဲာ်ညါ, စီၤက့ၣ်စံးဘၣ်အီၤ, “သိၣ်ဧၢ, ဖီၣ်ထီၣ်က့ၤ နနးဒီး ကျီကးဘီၣ်.”

လါထီၣ်မူ စူးကွံာ် အနးအိၣ်တီၢ်လၢစုစ့ၣ် တဘ့ၣ်လၢ တဂိာ်တသီၣ်လၢၤ ဘၣ်ဒီးစံး, “စီၤက့ၣ်ဧၢ, နနၢၤလံယၤလံ.” စီၤက့ၣ် စ့ၢ်ကီး ပာ်လီၤကွံာ် နးဒီး ဖီၣ်နူးဆဲး လါထီၣ်မူလီၤ. သဝီဖိတဖၣ် ကမၢကမၣ်, မဲာ်ချံကျိၣ်, ကိာ်ပူၤအီတဘီလီၤ.

လါထီၣ်မူ က့ၤကိး စီၤက့ၣ်ဆူဟံၣ်, အီသံးဒီး ဒုးအီစီၤက့ၣ်လီၤ. “သိၣ်ဧၢ, ၀ဲပှၤခရံာ်ဖိ ပတအီသံးဘၣ်.” စီၤက့ၣ်အတၢ်ကတိၤ အံၤမၤကမၢကမၣ် ကဒီးလါထီၣ်မူလီၤ. တနၤန့ၣ် စီၤက့ၣ်တဲပၠး လါထီၣ်မူ လၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ် အဂ့ၢ်လီၤ. လါထီၣ်မူ မ့ၢ်ပှၤအဒူ, ဒီးထံၣ်ပှၤဒူန့ၢ်အီၤ တဂၤဒီး ပာ်ကဲဝဲ ဒိၣ်မးလီၤ. စီၤက့ၣ် အတၢ်ဒူ အတီၤထီန့ၢ် လါထီၣ်မူ အတၢ်ဒူ စၢၢ်တလၢၢ်လီၤ. စီၤက့ၣ် အတၢ်အုၣ်အသးလၢ အပသံးခံဘိအံၤ အဂ့ၢ် မၤဘၣ်ဒိ လါထီၣ်မူ အဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. စီၤက့ၣ် ခီၣ်လီၤသဘှံးအသး လၢတၢ်ဒိကနၣ် မိၢ်အကလုၢ် အဃိလီၤ. လါထီၣ်မူ ထီဒါအမိၢ် အကလုၢ်, ဟးဟံးန့ၢ် ဖိမါလၢ ယိၤမုၣ်, ကၠီၣ်တဲၣ်မုၣ် သကုၤဆးဒး ဒီးမၤကိၢ်မၤဂီၤ မိၢ်တဂၤအသး ဒိၣ်မး ဖဲတချုးသံဝဲန့ၣ်လီၤ. သးစီဆှံ လ့ကပီၤ က့ၤလါထီၣ်မူ အသးဒီး အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ် ထီၣ်ခံစုတစုလီၤ.

မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤ လါထီၣ်မူ မၢအပျဲၢ်ခံဂၤ လဲၤဆှၢစီၤက့ၣ် အလံာ်ပရၢ ဆူသရၣ်စီၤစ့ အအိၣ်လၢ သဝီထံလၢၢ်ဟ့ န့ၣ်လီၤ. လါထီၣ်မူ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ပှၤကဟးမၤခဲၣ်ဖ့လၢ သဝီကွံဒိၣ်ခိၣ်လံ.

စီၤက့ၣ်ဒီး အတံၤသကိး တဖၣ်အိၣ်ဖဲ ကွံဒိၣ်ခိၣ် အံၤဒီလါညါ ဒီးသူၣ်လီၤဖျးလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ် အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ ခီဖျိ တၢ်သိၣ်လိသီလိက့ၤ ပှၤသဝီဖိ တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဘျၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကွံဒိၣ်ခိၣ် သဝီဖိ သၢကယၤဘျဲၣ် ထဲပှၤဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ ဧိၤဒိးဘျၢက့ၤသးဝံၤ, လါထီၣ်မူဒီး အပျဲၢ်တဖၣ် ဟးဝ့ၤဝီၤဃုာ်ဒီး စီၤက့ၣ်ဒီး အသကိးတဖၣ်လၢ သဝီအဘူးအတံၢ်တဖၣ် ဒီးမၤခဲၣ်ဖ့လီၤ. သဝီဖိခဲလၢာ် အၢၣ်လီၤဃုထၢထီၣ် လါထီၣ်မူလၢ ကလဲၤလီၤမၤလိ လံာ်စီဆှံ တနံၣ် ဒီးဟဲက့ၤကွၢ်က့ၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤ.

တုၤစီၤက့ၣ် က့ၤဒီး က့ၤကိးဃုာ် လါထီၣ်မူ ဒီး ပှၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤ ဆူစံာ်ဖးလဲၢ်, ဝံၤလဲၤဆှၢအီၤဆူ လၢၢ်ဟ့ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါ လါထီၣ်မူဒီး ြဖၣ်သူဝါလီၤ. လါထီၣ်မူ အၢၣ်လီၤလၢ ကတူၢ်လိာ် က့ၤယူၣ်တရၣ် ပဒိၣ် အတၢ်ပၢဒီး ဟ့ၣ်က့ၤတၢ်ခိ တၢ်သွဲလီၤ. ြဖၣ်သူဝါ ကွဲးလံာ်ဆူဘီကီာ် ဒီးလၢခံ တၢ်ပျၢ်ကွံာ် လါထီၣ်မူ ဒီးပှၤကွံဒိၣ်ခိၣ် ဖိအတၢ်ကမၣ် လၢပျၢၤခဲလၢာ် ဒီးတူၢ်လိာ်က့ၤအီၤလၢ ယူၣ်တရၣ် တၢ်ပၢပူၤလီၤ. ပဒိၣ်ပာ်လီၤက့ၤ လါထီၣ်မူလၢ ကွံဒိၣ်ခိၣ် စကီၤ စ့ၢ်ကီးလီၤ.



မ့ရ့ၣ်အ “ခရံာ်ထိၣ်မုၢ်နၤကရၢ”

မ့ရ့ၣ်ဒိၣ်ထီၣ်မးလၢ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်အုးသးအုး အကလံၤမုၢ်တွၤ လီၤဘၣ်အီၤ, ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်သန့ၤသးလၢယွၤ အပူၤ, အဝဲဒီအသးသမူ အချံဖိ အယၢ်လၣ် လၢအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် အပူၤလီၤ. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တမၤဟးဂီၤ အီၤဘၣ်. အခိၣ်တလိာ် မၤဘူးထီၣ်က့ၤအီၤလၢ ယွၤအသး ကံၢ်ပူၤ တခီန့ၣ်လီၤ.

မ့ရ့ၣ်ဟဲအိၣ်လၢ ပှၤကညီအကျါ, အဲၣ်က့ၤပှၤကညီဒ် အပှၤကလုာ်ဒၣ်ဝဲ အသိး ဒီး ဟ့ၣ်လီၤအသး လၢတၢ်မၤစၢၤ အီၤလီၤ. အဝဲထံၣ်ဝဲလၢ ယွၤဟ့ၣ်ပှၤကညီ တဖုအံၤ လၢတၢ်အဲၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢဒီး တၤလၣ်လၢကသးဝံၣ် တၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ရ့ာ်ဂုာ်သိၣ်လိ ကၠိဖိ, ဒီးပှၤစံာ်ဖးလဲၢ် ဖိတဖၣ်လၢ နိးအမဲာ်ညါ, ကျဲးစၢး ဒုးအိၣ်ထီၣ် အသးလၢ ကဘှီထီၣ် တ့ထီၣ် အတၢ်သးဝံၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျဲးစၢးအံၤ ယံာ်ထီၣ်ဒီး အသူအသၣ် ဖျါထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. ပှၤကညီခရံာ်ဖိတဖၣ် ထုးထီၣ်ပာ်ဖှိၣ် ထူကလုၢ်ယွၤကထါ အတၢ်သးဝံၣ် အိၣ်အယုၢ် တကယၤဘျဲၣ် ဒီးတၢ်သးဝံၣ် အကလုာ်အဂၤ အါယုၢ်ဒံးလီၤ.

လၢခွါယၢၣ်အမဲာ်ညါ, မ့ရ့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဒ့တၢ်အူကရၢ, ဝံၤစးထီၣ်သိၣ်လိ ပှၤကညီဖိတဖၣ်လၢ ကဒုးနဲၣ်ပူ တဖၣ်ခီဖျိ တၢ်သးဝံၣ် န့ၣ်လီၤ. မ့ရ့ၣ်ဃုထၢ သရၣ်တနီၤ, ကၠိဖိတနီၤ ဒီး ဒူဖိသဝီဖိ တနီၤဒီး စးထီၣ် သိၣ်လိဝဲ လၢကဒုးနဲၣ် ကစၢ်ခရံာ် အတၢ်အိၣ်မူ ဒီစိၤညါ အံၤလၢ တၢ်သးဝံၣ် အကျိာ် တခီန့ၣ်လီၤ. မၤဝဲလၢ ပှၤကညီကျိာ် ဒီးယူၣ်တရၣ် ခံကျိာ်လၢာ်လီၤ. သိၣ်လိ ဝဲကိးဟါဒဲးဃၣ်ဃၣ် လၢတၢ်ထုကဖၣ် အါအပူၤ လီၤ. ပှၤသးဝံၣ် တၢ်ဖိတဖၣ် ဒိးသိၣ်လိ သးလၢ တၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးအပူၤလီၤ. တၢ်အဲၣ်ကစၢ်ခရံာ် သနံးအီၤဒီး ကျဲးစၢးကိးဂၤဒဲး လီၤ.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခဲလၢာ် ဆီၣ်ထွဲမ့ရ့ၣ်အ “ခရံာ်ထိၣ်မုၢ်နၤကရၢ” အံၤအခံ လၢကျဲကိးဘိဒဲးအပူၤလီၤ. တုၤလီၤလၢ ကၠိပျၢ် လၢနံၣ်ဖးဖီဒီး မ့ရ့ၣ်ကိးထီၣ် အ “ထိၣ်မုၢ်နၤကရၢ” အံၤဒီး ဟးမၤ တၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ. ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲၣ်ဖ့အံၤ ဒိၣ်မး ဒီးဖဲမ့ရ့ၣ်ဒီး အသကိးတဖၣ် လဲၤအလီၢ်န့ၣ် တၢ်မူထီၣ် ဂဲၤထီၣ်ဖးဒိၣ် မၤအသးလီၤ.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ် တဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ တၢ်မၤအံၤ ဒီးနာ်ဝဲဒၣ်လၢ ြကၢးကရၢအံၤ လဲၤမၤတၢ်သးခုကစီၣ် လၢ ခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤ လၢပှၤယူၣ်တရၣ်ဖိ အကျါန့ၣ်လီၤ. မ့ရ့ၣ် တၢၣ် ပီၣ်လိာ်သးဒီး သရၣ်ဒီးမးမး ခ့ရ့ၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ လၢၢ်ဟ့တဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်ထုကဖၣ်အါအပူၤ, အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်ဆိကမိၣ် အၢၣ်လီၤ လၢခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဒီး နံၣ်ဆဲးဆၢအဘၢၣ်စၢၤဒီနွံန့ၣ် မ့ရ့ၣ်ကဟဲမၤ ခဲၣ်ဖ့ဖဲ လၢၢ်ဟ့ န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဘှီထီၣ် တၢ်ဒုးခိၣ် ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လၢ တၢ်ဒုးနဲၣ်သုး အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ အပျီပူၤလီၤ.

မ့ရ့ၣ်ဒီး အသကိးတဖၣ် မၤလၢမၤပှဲၤ အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသး တသ့ဖဲအသ့လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ လၢၢ်ဟ့, ဘီကီာ်, ဖံၣ်နဲ ဒီး စ့ကၢၢ်ဖူ တဖၣ် ဃ့ဘါထုကဖၣ် ဆူၣ်ဆူၣ် ကလဲာ်လၢ တၢ်မၤတဘျီအံၤ အဂီၢ် စ့ၢ်ကီးလီၤ.

ဆၢကတီၢ်တုၤဃီၤဒီး တၢ်ဒုးခိၣ်ဖီလာ် ပှဲၤကတံာ်မး ဒီးပှၤဒိကနၣ် တၢ်ဖိလီၤ. ယွၤအသူးအသ့ၣ် လီၤဘၣ် ပှၤလၢအဒုးနဲၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် ဒီးပှၤကွၢ်တၢ်ဖိ ခဲလၢာ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ် အသးသမူ ဘၣ်တၢ်ဒုးနဲၣ်အီၤ ယံာ်သၢနၣ်ရံၣ်, ဒီးပှၤခဲလၢာ် ဒိကနၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ ကလဲာ်လီၤ. တၢ်နံၤကလူကလီ တအိၣ်, တၢ်သီၣ်တၢ်သဲတအိၣ်, တၢ်မၤတံာ်တာ်တၢ်တအိၣ် နီတမံၤဘၣ်. ကစၢ်ခရံာ် အတၢ်တူၢ်တၢ်နး တၢ်ဖှီၣ် လၢထူၣ်စုညါ လိၤမၤလီၤသဘှံး ပှၤခဲလၢာ် အသးလီၤ. မုလံမုပှၢ်, ဖုလံဖုပှၢ်, မုၣ်ကနီၤ ဖိၣ်သၣ်ခွါ, ဖိဒံဖိသၣ်ခဲလၢာ် ဂၢ်လီၤမး မဲာ်ထံလီၤ. တၢ်ဒုးနဲၣ် တၢ်အံၤ ကိးဟါဒဲး ဒီး ပှၤဟဲကွၢ်တၢ်ယံာ်ထီၣ် အါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်ထဲ ပှၤခူဖိဝ့ၢ်ဖိလၢၤဘၣ်. တၢ်ကစီၣ်အံၤ ရၤလီၤသးဆူ ကီၢ်ဆၣ် လၢၢ်ဟ့ ပူၤဒီး ပှၤလၢ ဒူပူၤသဝီပူၤ, ပှၤလၢ ခူဝ့ၢ်အဘူး အတံၢ် တဖၣ်ဟဲကွၢ်တၢ်လီၤ. ဖဲအခီၣ်ထံး ပှၤဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ် တနီၤဟဲဆါ တၢ်အီၣ်တၢ်အီလီၤ. သနာ်က့ လၢခံက့ၤ ပှၤတဆါလၢၤ တၢ်နီတဂၤဘၣ်. ဆါတချုး, တသးအိၣ်ဆါ, တသးအိၣ်ပှ့ၤလၢၤတၢ်ဘၣ်. အိၣ်ထဲ ကကွၢ် ကီဒီး ဒိကနၣ်တၢ်လီၤ.

“ဘီကီာ်ကိးနံၤဒဲးတၢ်ပရၢ” ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ကစီၣ်အံၤဒီး တၢ်ကွဲ ဟဲတုၤအိၣ်မ့ရ့ၣ်ဒီး အ “ခရံာ်ထိၣ်မုၢ်နၤကရၢ” လၢကလဲၤဒုးနဲၣ် ပူအံၤလၢ တၢ်လီၢ်အါပူၤလီၤ. ဒီးကထၢၣ် ဝ့လယၢၣ် ကွဲစ့ၢ်ကီးအီၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖဲ လၢၢ်ဟ့ဒီး စံာ်ဖးလဲၢ်တဖၣ် ကွၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအၢၣ်လီၤ ဝဲလၢ တၢ်ကိၢ်ခါ ကၠိပျၢ် တခီ မ့ရ့ၣ်ြကၢး ဟးဝ့ၤဝီၤ ဒီးအ “ခရံာ်ထိၣ်မုၢ်နၤကရၢ” အံၤဒီး မၤတၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤ လၢပှၤယူၣ်တရၣ်ဖိ အကျါလီၤ.



ထိး, ဆီ, ကၣ်ဖံၣ်, တၢ်သးခုကစီၣ်

စီၤက့ၣ်ဟဲက့ၤမၤ တၢ်ဖဲ စံာ်ဖးလဲၢ် ယံာ်လွံၢ်နံၣ်လံ. ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ တံၤသကိးတဖၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ အါမးလီၤ. ပှၤဖျိကၠိဃုဆံ လွံၢ်ဂၤ ဒီး ပှၤခဲလၢာ် ကွၢ်က့ၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, မ့တမ့ၢ် သိၣ်လိက့ၤ ဖိသၣ်လၢ ဒူသဝီ ကၠိတဖၣ်လီၤ. ပှၤတနံၣ် ခံနံၣ်ဒီး သၢနံၣ်ဖိ အိၣ်ဒံး အဂၤ ခံကယၤဘျဲၣ် ဒံး, ကၠိဘၣ် တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ်အီၤ လၢဖိသၣ် အါန့ၢ်ဒံး တၢ်တယာ်ပာ်ဝဲ အဃိန့ၣ်လီၤ. ထူၣ်စုညါ ပနီၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါလံအီၤလၢ သဝီအဖျၢၣ် သၢကယၤဘျဲၣ်လံ. ဒူသဝီ အဂၤတဖၣ် ပျၢ်လီၤပှၤဟဲကွၢ် ပှၤလဲၤမၤခဲၣ်ဖ့ အါမးလီၤ. တၢ်မုၢ်လၢ် ကွၢ်စိ ဆူညါ တခီ ပှဲၤမးဒီး တၢ်မုာ်သူၣ်မုာ်သး အလီၢ်တဖၣ် လီၤ.

သရၣ်သးပှၢ်ဖိဂ့ၤ စ့ၢ်ကီး အတၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီ ထီၣ်ဂ့ၤမးလီၤ. ဒူသဝီခဲလၢာ် အဆီတဖၣ် တမ့ၢ်လၢၤဆီကအဲဖိ ဒ်လၢပျၢၤ အသိးဘၣ်. ကဲထီၣ်က့ၤ ကိၤလၤကးြပါ ဖးဒိၣ်တဖၣ်လၢ အဒံၣ် တဘ့ၣ်န့ၣ် ခံကယၤဘျဲၣ် ဘူးထီၣ်လၢသၢကယၤဒံးလီၤ. ြဖၣ်သူဝါ မၤလိာ်ကသံၣ်ဖီၣ် လၢတၢ်က ဆဲးန့ၢ်ဆီတဖၣ် လၢကီၢ်မုၢ်နုာ်တခီဒီး ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ ကသံၣ်သရၣ် နဲၣ်ဟိနၣ်ဒီး နဲၣ်အီၣ်ဝူၣ် တဖၣ်အစုပူၤ ဒီးသရၣ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်အဲၣ် တံၢ်နီၢ် အပူၤ ဟးဝ့ၤဝီၤ ဒီးကၠိဖိ တဖၣ်ဒီး သရၣ်မုၣ် ကွၢ်ပှၤဆါတဖၣ်, ဆဲးန့ၢ် ပှၤသဝီဖိ အဆီတဖၣ် လၢကသံၣ်ြတီဃာ် ဆီတၢ်ဆါ န့ၣ်လီၤ. ဆီဒံၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထၢဖှိၣ်အီၤ တနွံတဘျီ ဒီး ဟဲဆှၢလီၤအီၤဆူ စံာ်ဖးလဲၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ကဒီးအီၤဒီး စံာ်ဖးလဲၢ် ဆီဒံၣ်ဒီး ဆှၢလီၤအီၤဆူ လၢၢ်ဟ့ န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢၢ်ဟ့တခီ သးပှၢ်စ့းဟိၣ် အပျဲၢ်ခရံာ်ဖိတဂၤ အိၣ်ဒီး ပှၤခရံာ်ဖိ အကၤတၢ် ကရၢ, တူၢ်လိာ်ဆီဒံၣ်, ဆါကွံာ်အီၤဖဲ အလီၢ်အိၣ်, ဒိးအဘျဲၣ်တဖၣ် ဆှၢလီၤအီၤဆူ ဘီကီာ် လၢကဘီယူၤလီၤ. ဖဲဘီကီာ်စ့ၢ်ကီး သးပှၢ်အိးထီၣ် န့ၢ်ခရံာ်ဖိ ကၤတၢ်ကရၢ ဒီးပာ်လီၤခရံာ်ဖိ အဂ့ၤတဖၣ် လၢကကွၢ်ထွဲ တၢ်မၤအခံလီၤ. ခရံာ်ဖိ အဆီဒံၣ် တဖၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ အဒိၣ်န့ၢ်ဆီဒံၣ် အဂၤ, ဂ့ၤဝဲဒီး အပှ့ၤဘၣ်လီၤ.

ခရံာ်ဖိကၤတၢ်ကရၢ တဖၣ်လၢ လၢၢ်ဟ့ ဒီးဘီကီာ်အံၤ, အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ မ့ၢ်ပှၤကလုၢ်တီ, ပှၤလၢတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤသ့, ဒီးအါဘျီပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိ တဖၣ်ဟဲပှ့ၤတၢ်ဒီး ဒိးန့ၢ်ဃုာ်ခရံာ် အတၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ဆီဒံၣ်ကျါ, ထိၣ်ညၣ်ကျါ, ကၣ်ဖံၣ်ကျါန့ၣ်လီၤ. ကရၢအမီထိၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်, “တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤလၢခရံာ်အဂီၢ်” လီၤ. တကွၢ်ဘၣ်တၢ် န့ၢ်ဘျုးဘၣ်. ကွၢ်ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိ အဘျုးထဲလၢ နီၢ်ခိ တကးဘၣ် လၢသးစ့ၢ် ကီးဂုာ်မၤစၢၤ အီၤလီၤ. ကရၢမ့ၢ် ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ ကၤတၢ်ကရၢလီၤ. ပှၤခရံာ်ဖိ ခဲလၢာ် ပၢနုာ်စ့ အစှၤကတၢၢ် တထ့းကီၣ်ဒီး အအါကတၢၢ် တဆံထ့းကီၣ် လီၤ. တနံၣ်တဘျီ တၢ်ကွၢ်က့ၤစရီ ဒီးနီၤခိၣ် ဒ့ဖး က့ၤတၢ်အန့ၢ်အထိၣ်နါန့ၣ်လီၤ. တၢ်အထိးနါလၢ စ့ကစၢ်တဖၣ်ဒိးန့ၢ်က့ၤ ဝဲသ့န့ၣ် မ့ၢ်ထဲ အမျးကယၤ ၂၅ လီၤ. တၢ်အါန့ၢ် ၂၅ မျးကယၤ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ တၢ်ကမၤ တၢ်သးခုကစီၣ် အဂီၢ်လီၤ.

ဒူသဝီ အထိးတဖၣ် တမ့ၢ်လၢၤ ကစၢၢ်ခိၣ်ထိး ဘၣ်ဒးဖိ အိၣ်ခံမၢဘျဲၣ်ဧိၤ လၢၤဘၣ်. တဟးအီၣ် လၢၤပှၤအ့ၣ်ဘၣ်. ပှၤအ့ၣ်လၢကအီၣ်ဝဲ အဂီၢ်တအိၣ် စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ပှၤဒူဖိသဝီဖိ တဖၣ် အ့ၣ်ဆါက့ၤလၢ တၢ်ပူၤ တၢ်ဟးလီၢ်ဒီး ပာ်ခူသူၣ်ကွံာ် အအ့ၣ်ဒ် သၣ်မံယီၤအသိး လီၤ. ပျံၤသၣ်ဘုလါ ကလဲၤထံၣ် အအ့ၣ်, အီၣ်အအ့ၣ်, ဟဲမၤဘၣ်အၢက့ၤအီၤဒီး တၢ်အီၣ်တၢ်အီ တဖၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ် လီၤ. ထိးကစၢၢ်ခိၣ် အလီၢ် ပၠ့မနါ ထိးဖးဒိၣ် တဖၣ် ဟဲပၢၢ်ထီၣ် က့ၤဝဲလီၤ. တၢ်မၤလိာ်တပံၢ် တကလုာ် အချံလၢ ကီၢ်မုၢ်နုာ် ဒီးသူၣ်န့ၢ်အီၤလီၤဆီ ဒၣ်တၢ်လၢ ထိးဒီးဆီ တဖၣ် ကအီၣ်ဝဲအဂီၢ် လီၤ. ထိးပှဲၤထီၣ် တနံၣ် အတယၢၢ်ဃၢလွံၢ်မၢ ဘျဲၣ်ယဲၢ်မၢ, အညၣ်ဘဲ, ကီၤလၤတဖၣ် မၤလိာ်အီၣ်အီၤ မ့ၢ်လၢ တအီၣ်ပအ့ၣ်အဃိ, အပှ့ၤန့ၢ်ဂ့ၤဒီး ကဲထီၣ်တၢ်မၤ ထီၣ်မၤထီ ပှၤဖှီၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအါမး လၢနီၢ်ခိ တကပၤလီၤ.

ကၣ်ဖံၣ်, စူၢ်ဝံာ်, မာ်အိ တဖၣ် ဘၣ်တၢ်သူၣ်လီၤ အီၤအါမး ဒီးကဲစ့ၢ်ကီး တၢ်မၤစၢၤအါထီၣ် ပှၤဖှီၣ်ဖိ တဖၣ် အစ့ဟဲနုာ်န့ၣ်လီၤ.

ဒူပူၤသဝီပူၤ ဘၣ်တၢ်မၤကဆှီအီၤ ကိးနံၤဒဲး, ဆးပၠၣ်လဲၤတုၤ ကစၢၢ်ခိၣ် ပှၤချီအိက့ၤထံ, ပှၤမံက့ၤလၢပ့ၢ်ပီၤပူၤ, ပှၤမၤပျီ က့ၤဒူသဝီ အခိၣ်အဃၢၤ ဒ်သိး တၢ်ဃၢ် အိၣ်တသ့ လၢၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်ဆံး တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအီၣ် က့ၤအီက့ၤအတၢ်အီၣ်ကဆှဲကဆှီ, မိၢ်တဖၣ် အမီၢ်မီၤန့ၢ် အီၤမ့ၤလၢအကိာ် ပူၤလၢၤဘၣ်. အီၣ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်နုၢ်ထံ, ဆဲးဘၣ်က့ၤ လၢၢ်ကသံၣ် ဒီးကသံၣ် အဂၤတဖၣ်, တၢ်အီၣ်သဘျုၣ် တၢ်အီမီာ် စှၤလီၤ ကွံာ်ဘူးကလၢာ်, တၢ်အီသံးအီကသံၣ် သူလၢာ်ကွံာ်စီဖ့ကလ့ၤ, ကျဲတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ် က့ၤ, ထိးတဖၣ်စ့ၢ်ကီး, ဒီးသဝီကိးဖျၢၣ်ဒဲး ဖဲခရံာ် အတၢ်သးခုကစီၣ် တုၤအိၣ် အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်သူၣ်လီၤက့ၤ သံၣ်ဧိၤဖီဧိၤ လၢကမၤဃံမၤလၤ ဒူသဝီလီၤ. တၢ်ပာ်ကသံၣ်ဖီၣ်လၢ ပှၤသဝီဖိခဲလၢာ် အဂီၢ်, ပှၤနီၢ်ဒိၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ အီၤ ,ယာ်ဘျးသဒၢဝါတဖၣ် ကးဘၢဒၣ်လဲာ် ပဲြတီတဖၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်က့ၤအီၣ် က့ၤတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်, သ့ၣ်သူ၀ၣ်သၣ် အါန့ၢ် အလီၢ်စၢၢ်တလၢၢ် ဒီးဖိသၣ် ဆံးသံစှၤလီၤကွံာ်, တၢ်ဆါဂုၤက့ၤ အလီၢ်ခံ ဒီး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဟဲက့ၤပၢၤ က့ၤတၢ်လီၤ. သးကပီၤထီၣ် ဒီး နီၢ်ခိ ကပီၤထွဲအခံ စ့ၢ်ကီးလီၤ.

တနံၣ်တဘျီ ြဖၣ်သူဝါ ဒုးကဲထီၣ် တၢ်ဒုးနဲၣ်ြပၢ ထိး, ဆီ, ကၣ်ဖံၣ် ဒီးသ့ၣ်သူ၀ၣ်သၣ် ဒီး တၢ်ဖံးစုမၤခီၣ် အဘူၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးတဘျီအံၤ ပှၤထံၣ်ဘၣ် ကစၢၢ်ခိၣ်ဖိ တဖၣ် ဟဲလီၤ ဆူခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤ, ဟဲလီၤကူကၤ ကဆှဲကဆှီ, တမ့ၢ်လၢၤ ထိၣ်ဂံာ်ဆီမံၤ တဖၣ်လၢၤဘၣ်. ထိၣ်ဖံထံခိၣ် လၢပှၤပၢၤ ထံးဖိတဖၣ်ဒီး မၤနၢၤအီၤလၢ တၢ်မၤအါမံၤ အပူၤလီၤ.

သရၣ်သးပှၢ်ဖိဂ့ၤ ကွဲအကၠိခိၣ်လီၢ်လံၤ, ပၠ့မနါ ကၠိခိၣ်ဒီး အတၢ်ဟးအိၣ်သကိးအီၤ, ဟးကွၢ်ကီ တၢ်မၤလၢ စံာ်ဖးလဲၢ်, ဒီးလၢ ခိခိၣ် တခီဒီး စံးဘျုးယွၤလၢ အဃုထၢကိးထီၣ်အီၤ လၢကပာ် တီၢ်ကွံာ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဒီးဟဲအိးထီၣ်ကၠိဖဲ ပၠ့မနါလီၤ.