မူ ဒီး မၤ လၢ တၢ် မုၢ် လၢ် သ ပှၢ် တၢၢ်

Friday, August 10, 20120 ဟ့ၣ်ခီၣ်မဲၣ်လီၢ်

လၢ - ဖံ ဆီ ဃၢ်
ဖု
ဖု စီၤ မီၢ် ၀ါ လၢ မ့ၢ် ဖု ဖါ အူ ဒီး ဖံ လၢၢ် ထူ ဖိ ခွါ အိၣ် ဖျဲၣ် ထီၣ် ဖဲ ၁၉၃၂ နံၣ် လါ ယူ သီ လၢ ဟံၣ် ဖိ ၀ီ လူၤ သီ ကီၢ် ဆၣ် မုၢ် ြတီၤ ကီၢ် ရ့ၣ် ပူၤ လီၤ.

ဖဲ နီၢ် ဆံး ဒံး ခါ ဒ် မ့ၢ် ပှၤ က စၢၢ် ခိၣ် က လိ ကျါ ဖိ သိး မိၢ် ပၢ် ဖၣ် ဖဲ အီၣ် ခုး မၤ အီၣ် ၀ဲၤ မ့ၢ် ပှၤ က လုၢ် အီၣ် က စု ဖၣ် လီၤ. မ့ၢ် လၢ မူ ခိၣ် စူၤ သ့ ယီၤ ဘၣ် ကိ နံၣ် ဒဲး ဘၣ် ဃိ ဘု ဟု လၢ အီၣ် ကိး နံၣ် ဒဲး ဘၣ်. ဘၣ် ဟး တူၢ် နး သး လၢ တၢ် က ဆူး က တ့ၤ , က ပှၤ ဒိး ခီၣ် ဖံး ဂီၢ် ဒၣ် လဲာ် ပှၤ န့ၣ် ဘၣ်.ဒီး ဖဲ နံၣ် ဆံ ဘျဲၣ် ဖိ ဆၢ က တီၢ် ဒ် မ့ၢ် ဟီၣ် ခိၣ် တၢ် ဒုး ဖး အိၣ် ခံ ဘျီ ဘျီ နုာ် လီၤ စ့ၢ် ကီး လၢ ကီၢ် ယီၤ ပူၤ ဃိ ဒ် ပှၤ အါ ဂၤ ကွၢ် ဆၢၣ် မဲာ် ဘၣ် တၢ် ကီ တၢ် ခဲ ဒိၣ် ဒိၣ် မုၢ် မုၢ် သိး ဖု စ့ၢ် ကီး ကူ ကၤ အိၣ် ဘၣ် ဖှဲး သ့ၣ် ဖး ထၢၣ် သွ့ ဒ် ဆ့ ကၤ သိး ဒီး ကၤ ၀ဲ လီၤ. လၢ တၢ် ကီ တၢ် ခဲ က ပၤ က ပၤ ဃိ ဖု အံၤ အိၣ် ဘၣ် ကိၠ သ့ လံာ် သ့ လဲၢ် ဘၣ်.

ဘၣ် ဆၣ် တၢ် နာ် ဒီး တၢ် မုၢ် လၢ် လၢ ဖု ပူၤ ခီ , ဟီၣ် ခိၣ် တၢ် ကီ တၢ် ခဲ တၢ် နး တၢ် ဖှီၣ် ဖၣ် အံၤ မၤ နၢၤ ပှၤ သ့ လီၤ ထူ လီၤ ယိာ် ဘၣ်. မုၢ် နံၤ က ဘၣ် မၤ နၢၤ အီၤ ပှၤ က တၢၢ် လီၤ. ထဲ က ဘၣ် ပာ် ဆူၣ် သး ဒီး မူ မၤ တၢ် လၢ တၢ် နာ် တၢ် မုၢ် လၢ် ပူၤ ပှၢ် တၢၢ် ပူၤ မး က မ့ၢ် ပှၤ မၤ နၢၤ တၢ် ဖၣ် လီၤ.

ဖု ဖု လၢ တၢ် ပၢၢ် ဆၢ ပူၤ -ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် ဖဲ ဖု သး အိၣ် ဆံး နွံ ဆံ ဃိး ဆၢ က တီၢ် မ့ၢ် လၢ တၢ် ပၢၢ် ဆၢ တၢ် ဟူး တၢ် ဂဲၤ အိၣ် ထီၣ် လံ ဃိ ဒ် သး စၢ် ဂၤ ဖၣ် နုာ် လီၤ မၤ တၢ် ပၢၢ် ဆၢ တၢ် မၤ သိး ဖု စ့ၢ် ကီး နုာ် လီၤ ဆူ သုး ပူၤ လီၤ. နုာ် လီၤ သုး ဆိ က တၢၢ် အိၣ် ဖဲ ဖၣ် ပူၣ် ဒီး ကဲ ပှၤ ဆှၢ လံာ် ဖိ ဂၤ ဒံး လီၤ. နံၣ် ၀ံၤ လီၢ် ခံ ဒ် ပှၤ ဂၤ သိး ၀ဲ ဘၣ် လဲၤ ၀့ၤ ၀ီၤ ဆူ တၢ် လီၢ် ဘျုး တီၤ ဒ် မ့ၢ် က တၢ တံး , က မး မီ ဆူ ရွှ့ၣ်ကိ ဆူ လူၢ် ပျဲၣ် ဒီး ဖဲ န့ၣ် ၀ဲ ထီၣ် ဂံၢ် ခီၣ် ထံး သုး တၢ် သိၣ် လိ ဖဲ န့ၣ် လီၤ.

ဖဲ ၀ဲ ထီၣ် ဂံၢ် ခီၣ် ထံး တၢ် သိၣ် လိ ခါ သရၣ် သိၣ် လိ စ့ၢ် ကီး လံာ် ခီၣ် ထံး ဆံး က့ၢ် ဃိ ၀ဲ စး ထီၣ် သ့ ကွဲ သ့ ဖး က့ၤ ဖဲ ထီၣ် သုး တၢ် သိၣ် လိ ခါ လီၤ. တုၤတၢ် သိၣ် လိ ၀ံၤ ၀ဲ သ့ၣ် ဘၣ် ဟး ၀့ၤ ၀ီၤ လဲၤ ဆူ တၢ် ြကဲၢ် ပ့ၢ် ခး လီၢ် ဘျုး တီၤ လီၤ ဖဲ န့ၣ် ခါ ဖု မ့ၢ် ဒံး ဒၣ် ( KNLA ) သုး ဖိ မုၢ် ဆ့ၣ်မုၢ် ဂီၤ ဂၤ , သုး ရ့ၣ် ခိၣ် မ့ၢ် ဖု နး မူ သုး ဒ့ ခိၣ် ခီ မ့ၢ် ဖု ဘိၣ် မၠး ဒီးသု ဒ့ ခိၣ် ခံ ခီ မ့ၢ် ဖု ကျဲး တိိ လီၤ. ၀ဲ သ့ၣ် ဘၣ် လဲၤ ၀့ၤ ၀ီၤ ၀ဲ ဆူ န့ ခၠါ ဆူ ကီး က ရံး ဒိီး တၢ် ဒုး ဆူၣ် ဘျီ ဘျီ စၢ် ဘျီ ဘျီ ဘၣ် ကွၢ် ဆၣ် မဲာ် ဒီး တၢ် သံ တၢ် ပှၢ် တၢ် ကီ တၢ် ခဲ က လုာ် က လုာ် ဘၣ် ဆၣ် တ့ၢ် စၢ် လီၤ သး ဘၣ်.

တၢ် ပာ် လီၤ သး တၢ် ကီ တၢ် ခဲ တၢ် နး တၢ် ဖှီၣ် ဖၣ် အံၤ ပှၤ တူၢ် ဘၣ် ထဲ ဂၤ ဘၣ် ဒ် ပှၤ ဂၤ ခီ ဖျိ န့ၢ် ၀ဲ သ့ ၀ဲ သိး ခီ ဖျိ က ဘၣ် န့ၢ် က ဘၣ် သ့ လီၤ. ဒုး တၢ် အံၤ က မ့ၢ် လၢ ဟၢ ဖၢ ဆၣ် ဖျၢၣ် ဧိၤ ဂီၢ် ဘၣ်. မ့ၢ် ပှၤ ဒီ က လုာ် က ထူၣ် ဖျဲး ထိၣ် လၢ တၢ် နး တၢ် ဖှီၣ် ကုၢ် လီၢ် ဃိ ဒုး လီၤ. တၢ် ဒုး အံၤ မ့ၢ် တၢ် ဒုး လၢ ကျဲ က ပိၤ ဘၣ် ဃိ သး ဟး ဂီၤ သ့ ဘၣ်. သုး ရ့ၣ် အံၤ လိၤ ၀့ၤ ၀ီၤ ဆူ တၢ် လီၢ် ဘျုး တီၤ ဒ် မ့ၢ် ထံၣ် လိၢ် , နီၢ် လိၢ် လၢ ခံ ဟဲ က့ၤ အိၣ် က့ၤ ဖဲ မုၢ် ြတီၤ ကီၢ် ရ့ၣ် စ့ ဒ့ ဒီး လဲၤ က ဒီး ဆူ တီ အူ ကီၢ် ရ့ၣ် က ပၤ ဒ် မ့ၢ် ဘုၣ် ဆၣ် ခံ, ကွံ စိ ပျိ မုၢ် ဒၢ ဖျ့ ဆၣ် လိာ် , ထံ လိာ် ပဲာ် တီၣ် ဒ့ , ခၠါ စံၣ် ဘိၢ် ရံး ဆူ ဆီ ၀ါ ဒၢ ဆူ တၢၢ် ကွဲၤ လ့ ခိၣ် ဘၣ် ထီၣ် က စၢၢ် လီၤ က လိ ဘၣ် ဆၣ် ဒ် မ့ၢ် သး စၢ် လၢ အိၣ် ဒီး ဂံၢ် ဘါ က တီၢ် သိး ဖု သ့ၣ် ညါ တၢ် ဆှံး တၢ် တီၤ ဖျၢၣ် အံၤ ဂ့ၢ် ကျိၤ ဘၣ် သ့ၣ် ညါ ဒၣ် ထဲ က ဘၣ် မၤ ြကၢး မၤ လီၤ. ဖဲ ၁၉၆၃ နံၣ် ဖု ဆီ ဟံၣ် ဆီ ဃီ ဒီး နီၢ် ပျ့ၣ် ထူ လၢ မ့ၢ် ဟီၤ သီ လၣ် ဒိး နီၢ် ဘျၣ် ဒူ ဖိ မုၣ် လၢ မုၢ် သဲ ဖှး ဂီၤ ခီ လီၤ.

ဖဲ ၁၉၆၄ နံၣ် KNUPဒီး KRC လီၤ ဖး ဃိ ပှၤ က ညီ က ဒဲ က ဒဲ ဘၣ် ဒုး လိၢ် က့ၤ သး ဘၣ် ပျံၤ လိာ် အး ဃိ လၢ ဖု ဂီၢ် တၢ် လၢ မၤ ဘၣ် ဒိ သး ဒိၣ် က တၢၢ် မ့ၢ် ပှၤ က လုာ် က ဒဲ က ဒဲ တၢ် လီၤ ဖး လီၤ. အီၣ် မ့ၤ က ပၢၤ ဃီ , အီ ထံ တၢၢ် တၢၢ် ဃီ ဘၣ် ဆၣ် တုၤ ဘၣ် ဒုး လိာ် သး ဘျီ ဘၣ် ပျံၤ လိာ် သး ဒိၣ် န့ၢ် ပှှၤ ဂၤ ဖၣ် ဃိမ ့ၢ် တၢ် လီၤ သး အုး ဒိၣ် က တၢၢ် တၢ ဟီၣ် ခိၣ် ချၢ လီၤ. ဖဲ ၁၉၆၄ နံၣ် ဖု ဘၣ် ဒိ လၢ KRC ကျိ ဖဲ တံာ် လာ် ထွဲ ဖျိး ထီၣ် ဆူ စ့ၣ် က ပၤ .မ့ၢ် လၢ က သံၣ် က သီ လၢ လီၣ် ဘၣ် ဃိ ဖု ဆံး ဘၣ် နဲး လံၣ် တဲ ဖျၢၣ် ဂီၤ ဘျီ ဟါ ဘျီ ၀ံၤ ၀ဲ သူ က့ၤထံ အူ လီၤ. ဃိ ဖဲ ၁၉၆၄ - ဆူ ၁၉၆၅ ၀ဲ အိၣ် ဘှံး ဖဲ န့ၣ် နံၣ် ၀ံၤ ဆဲး မၤ က ဒီး ၀ဲ လီၤ .

၁၉၆၆ နံၣ် န့ၣ် ဖု ဖီၣ် ထီၣ် က့ၤ (KNDO) ဂၢၤ သး သုး ရ့ၣ် ( ) သုး ရ့ၣ် ခိၣ် ဘၣ် လဲၤ ခီ ဖျိ က ဒီး တၢ် ကီ တၢ် ခဲ အါ မံၤ အါ က လုာ် ဘျီ ဘျီ ဖှီၣ် ဘၣ် ဆၣ် သး ဟး ဂီၤ တၢ် မုၢ် လၢ် လၢာ် လၢ ပူၤ ဘၣ်. ဖု ဖီၣ် သုး ရ့ၣ် ခိၣ် တၢ် မၤ တုၤ က ဒီး ဖဲ ၁၉၉၄ - ၉၅ - ပှၤ က ညီ တၢ် လီၤ ဖး အိၣ် က ဒီး - KUN-DKBA ဘၣ် ဆၣ် ဖု က ပျဲ စု ပျဲ ခီၣ် ဘၣ်. မ့ မ့ၢ် ခီ ဖု တၢ် နာ် - အိၣ် နဲ ဆိး နဲ လၢ ထံ ဧိၤ ကီၢ် ဧိၤ မူၤ ဒီး အံး က့ၤ ကွၢ် က့ၤ တၢ် မ့ၢ် တၢ် တီ ၢ် မ့ၢ် ဖု တၢ် တိာ် လီၤ.

ဖု ကဲ ဘၣ် ဂၢၤ သး သုး ရ့ၣ် ခိၣ် ၄၄ ၀ံၤ ခဲ အံၤ မ့ၢ် လၢ သး ပှၢ် လံ ဃိ ဖိ လံၤ ပှၤ မၤ ကိး တၢ် ဖၣ် ဟ့ၣ် အီၤ တၢ် ပျဲ လၢ က အိၣ် ဘှံး အိၣ် သါ လၢ သုး ရ့ၣ် ခိၣ် လီၢ် ဒီး ကဲ ထီၣ် က့ၤ ပှၤ ဟ့ၣ် ကူၣ် ဟ့ၣ် ဖး တၢ် ဂၤ လီၤ. ဘၣ် ဆၣ် ဖု ဒီး ဖိ လံၤ , ဖိ လံၤ ဒီး ဖု သး ဖှၣ် လိာ် သး ဘၣ်. ဖဲ သး ဖှံ ခါ လဲၤ လီၤ ဆူ သုး ရ့ၣ် တၢ် လီၢ် က ဘၣ် ချံ စဲး ၄၀ မံး နံး ကျဲ , ဘျီ ဘျီ ဖု က့ၤ အီၣ် ဘှံး အိၣ် သါ လၢ ဟံၣ် ဒီး ဖံ ထဲ ခံ ဂၤ ဖိ မုၣ် ဂၤ အိၣ် ဘူး ဒီး အီၤ ကွၢ် ထွဲ အီၤ စ့ၢ် ကီး လီၤ. လံၤ ဖိ ဖၣ် အဲၣ် အီၤ ဒိၣ် မး - ဖဲ ဖု အိၣ် တၢ် လီၢ် ပူၤ လၢ် လၢ် ဟဲၣ် ခီၣ် ထံး ဟံၣ် ခိၣ် ဟံၣ် ဃၢၤ ပျီ လ့ၤ က့ၤ လိၣ် ပှၤ သး စၢ် ဖၣ် ဘၣ် မၤ ၀ဲ ဘၣ်. ပှှၤ ( ၇၈ ) နံၣ် ဂၤ ဒီး နီၣ် ခွဲ ဘ့ၣ် မဲာ် တၢ် နံၤ က မှံ လီၤ ပံာ် နီ ဘျီ ဘၣ်.

ဖိ တၢ် တူၢ် ခီၣ် ပာ်သး မ့ၢ် တၢ် လၢ ဂ့ၤ ဒီး လီၤ ကွၢ် လိ ဒိၣ် မး , မ့ၢ် သး လီ ချံ ထိ , ဖိ လံၤ လၢ က မၤ န့ၢ် ဂီၢ် အိၣ် ဘၣ် ဆၣ် ၀ဲ သး လီ ၀ဲ ဘၣ် စံး ၀ဲ , ချံ မ့ၢ် အိၣ် ဘၣ် ဆၣ် သး က ဘၣ် ဒိ လၢ ပှၤ ဂၤ ချံ က အိၣ် ကိး ဂၤ ဒဲး ဘၣ် လၢ မူ ဒါ တၢ် လဲၤ တၢ် က့ၤ ဃိ မ့ၢ် ဘၣ် ဟး ခိး ချံ န့ၣ် မူ ကိး က အိၣ် ဒးံး လၢ ပက ပိၣ် ကိး တဲ ကိး တၢ် ဂီၢ် ဒံး လီၤ.

- ဘျီ ပှၤ ဂၢၤ သး ဖိ ဖၣ် လဲၤ ခး န့ၢ် လံၣ် ဘီ (လဲၣ် ကအီ ) ခံ ဒု သၢ ဒု ဟ့ၣ် အီၣ် ဖု - ဖု ဘိၣ် ထီၣ် ၀ဲ တံၢ် ဘံၣ် ၀ံၤ ဆွံ နုာ် လီၤ ဆူ ထၢၣ် ပူၤ နံၤထီၣ် က မှံ က မှံ ကဲ ထီၣ် ၀ဲ လၢ က လုၢ် က ပုၢ် လုး က ဖီလီ ဖိ - လံၣ် လီ ခါ အံၤ ဘၣ် က့ၤ အီၣ် ၀ံၣ် အီၣ် ဘဲ ဒိး သု ဖံ ဧဲၣ် , သး ပှၢ် လံ တယံာ် ဘၣ် က ဘၣ် လီၤ မုၢ် လီၤ ဖး ဃိ က ဘၣ် အီၣ် ၀ံၣ် အီၣ် ဘဲ ကိး လီၤ.ဖု အံၤ ထီၣ် ဖိ ဖိ မုၣ် ဖိ ခွါ့ လၢ မ့ၢ် , ဟီၤ ကီၠ မူ , နီၢ် အၠၣ် ြကံ , နီၢ် သါ အ့ , နီၢ် ဖီ လူ ဖၣ် လီၤ. ဖိ လံၤ နီၤ တုၤ ဆူ ကီၢ် သၢ ဘ့ၣ် လံ , နီၤ အိၣ် လၢ ဘၣ် ကီ လၣ် ခဲ ဒဲ က ၀ီၤ နီၤ လၢ ဂီၤ ထံး ဘၣ် ဆၣ် ဖံ ဒီး ဖု အဲၣ် ဒိး အိၣ် ဘျ့ ဒၣ် ထဲ ခံ ဂၤ ဃိ ဖိ မုၣ် ဖါ ဆံး မိၣ် အိၣ် ဘူး ဒီး ဟံၣ် လီၤ .

- တၢ် လၢ ဖု အဲၣ် ဒိး မာ် လိာ် တီၢ် ဖိ လံၤ မ့ၢ် ဒ် အံၤ လီၤ.
: မ့ၢ် ပှၤ သ့ လံာ် သ့ လဲၢ် ဘၣ်. ဘၣ် ဆၣ် တၢ် ပၢၢ် ဆၢ တၢ် မၤ အံၤ ညိ ကွံာ် အီၤ ဘၣ် တုၤ ခဲ အံၤ ဒၣ် လဲာ် မ့ၢ် ဘၣ် တဲ လၢ တၢၤ ပံာ် ဃာ် လၢ စု ပူၤ ဒံး လီၤ န့ၣ် စံး သ့ လီၤ. လၢယ စိၤ အံၤ ဟး ဂီၤ ဒံး ဘၣ် လီၤ ပှီၢ် ဘၣ် မ့ၢ် ဘၣ် နး ဘၣ် ဖှီၣ် ထဲ လဲၣ် ဘၣ် ဆၣ် တၢ် ပၢၢ် ဆၢ အံၤ မူ ဒံး က မၤ နၢၤ တၢ် နံၤ ပှၢ်, တၢၢ် လီၤ န့ၣ် မ့ၢ် တၢ် နာ် - ဖိ လံၤ လၢ ဖီၣ် ထီၣ် တၣ် မၤ ခဲ အံၤ ဖၣ် အိၣ် ဒီး တၢ် ကူၣ် ဘၣ် ကူၣ် သ့ လၢ ထီ တၢ် ထံၣ် တၢ် သ့ၣ် ညါ နၢ် ပၢၢ် လၢ လဲၢ် ယိာ် လီၤ. ဃိ က ဘၣ် အိၣ် ဒီး တၢ် ဃူ တၢ် ဖိး က ဘၣ် မ့ၢ် ဒ် ထံ ကျိ အါ ဘိ ပာ်ဖှိၣ် ထီၣ် သး ကဲ ထီၣ် ဒ် ဃိၣ် လိာ် ကျိ ဒီး ဆူ ပီၣ် လဲၣ် သိး , ဒ် ကနဲ အါ ဘ့ၣ် ပာ် ဖှိၣ် ထီၣ် စီ ပှဲၤ ဘီၣ် လီၤ. ဖု စံး ၀ဲ - လၢ စိၤ ဟ့ၣ် ဃၣ် ဘၣ်. လၢ သု စိၤ သု မ့ၢ် ဟ့ၣ် ဃၣ် သု မ့ၢ် ပှၤ လၢ ကျၢ တၢ် ဘၣ် ဃိ က ပၣ် လၢ သု ကျါ လၢ ပှၤ ဃၣ် ကျါ ဘၣ်.

http://www.ksngkaren.org/2012/08/blog-post_10.html

Share this article :

Post a Comment

ပှၤတဂၤလၢ်လၢ် မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်၀ဲ ခီမဲၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ကွဲးပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ်တမံၤမံၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤအဖီခိၣ် မ့ၢ်ဂ့ၤ ဟ့ၣ်ခီမဲၣ် ဒီး ပဲာ်ထံနီၤဖးသ့လီၤ. လၢနဂီၢ် ခီမဲၣ်လီၢ် လီၤဟိအိၣ်ထီဘိဒီးတူၢ်လိာ်နတၢ် ပဲာ်ထံနီၤဖးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်လီၤ.

ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါသကိးကညီတၢ်မံမီၢ်ဖိလၢအခၣ်၀ဲထဲတမံၤလၢအမ့ၢ် Join This Site လၢအဖီလာ်အံၤတက့ၢ်. တၢ်ဘျုး...

 
ကညီတၢ်မံမီၢ်ဖိလၢအခၣ်၀ဲ ပှာ်ယဲၤသန့တဘ့ၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ , လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၇ သီ, ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤကဆှံ (ဆှုၣ်အါဆှံ - ကီၢ်သူလ့ၤပျီမုၢ်ထီၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိ)